19 Mayıs 2007 Cumartesi
CUMHURİYET MİTİNGİ DENİZLİ'de
Arkadaşlar laik ve demokratik cumhuriyet'in takipçileri izmirde,manisada, istanbulda ,ankara da olduğu gibi denizlide de toplanıyor.26 mayıs da saat 11.00 de ulusdan 12.00 de demokrasi meydanına hareket edilecek.tüm duyarlı cumhuriyet mirascılarını ellerinde bayrakları ve ulu önderimiz Atatürk posterleriyle demokrasi meydanına davet ediyoruz. Denizlideki organizasyonda da sanatçılar olucak ve şenlik havasında geçecek. buradaki mitingi de ATATÜRKÇÜ DÜŞÜNCE DERNEĞİ organize ediyor...
16 Mayıs 2007 Çarşamba
Kambiyo Senetleri
Bono Nedir? Taşıması Gereken Yasal Unsurlar Nelerdir?
Bono iktisadi mahiyeti itibari ile kredi vasıtasıdır. Ayrıca ödeme, ispat ve teminat vasıtası olarak da kullanılır. Piyasada bono yerine senet adı da kullanılmaktadır.
Bononun mecburi şekil şartları:
Senet metninde Bono (veya Emre muharrer senet) kelimesini ve senet Türkçe'den başka bir dilde yazılmışsa o dilde bono karşılığı olarak olarak kullanılan kelmeyi,
Kayıtsız ve şartsız muayyen bir bedeli ödemek vaadini,
Vadeyi,
Ödeme yerini,
Kime ve kimin emrine ödenecek ise onun ad ve soyadını,
Senedin düzenlendiği gün ve yeri,
Senedi düzenleyenin imzasını, ihtiva eder.
Aşağıda yazılı haller dışında yukarıda yazılı unsurları taşımayan bir senet bono sayılmaz, adi senet sayılır ve ciro ile devri de mümkün olmaz:
Vadesi gösterilmemiş olan bono, görüldüğünde ödenir.
Açıklık bulunmadığı takdirde senedin düzenlendiği yer, ödeme yeri ve aynı zamanda düzenleyenin yerleşim yeri sayılır.
Düzenlenen yer gösterilmeyen bir bono, düzenleyenin ad ve soyadı yanında yazılı olan yerde düzenlenmiş sayılır.
Bono, vade tarihinden itibaren üç yıl geçmekle zamanaşımına uğrar. Hamilin; cirantalar ile keşideciye karşı açacağı davalar, süresinde keşide edilen protesto tarihinden veya senette "Masrafsız iade olunacaktır" kaydı varsa vadenin bittiği tarihten itibaren, bir yıl geçmekle zamanaşımına uğrar. Bir cirantanın, başka cirantalarla keşideci aleyhine açacağı davalar, cirantanın poliçeyi ödediği veya poliçenin dava yolu ile kendisine karşı öne sürüldüğü tarihten itibaren altı ay geçmekle zamanaşımına uğrar. Bonoya pul yapıştırmak zorunlu değildir. Bonoya kefil olarak imza atan kişi müteselsilen sorumludur
Çek Nedir? Taşıması Gereken Yasal Unsurlar Nelerdir?
Çek, hukuki mahiyeti itibariyle bir ödeme aracıdır. Ancak uygulamada çoğunlukla bono gibi kredi vasıtası olarak kullanılmaktadır.
Çekin mecburi şekil şartları:
“Çek” kelimesini ve eğer senet Türkçeden başka bir dille yazılmış ise o dilde “Çek” karşılığı olarak kullanılan kelimeyi,
Kayıtsız ve şartsız muayyen bir bedelin ödenmesi için havaleyi,
Ödeyecek kimsenin “muhatabın” ad ve soyadını,
Ödeme yerini,
Keşide gününü ve yerini,
Çeki çeken kimsenin (keşidecinin) imzasını, ihtiva eder.
Aşağıda yazılı haller dışında yukarıda yazılı unsurları taşımayan bir senet çek sayılmaz:
Açıklık bulunmadığı takdirde muhatabın ad ve soyadı yanında gösterilen yer, ödeme yeri sayılır.
Muhatabın ad ve soyadı yanında birden fazla yer gösterildiği takdirde çek, ilk gösterilen yerde ödenir. Böyle bir açıklık ve başka bir kayıt da mevcut değilse çek muhatabın iş merkezinin bulunduğu yerde ödenir.
Keşide yeri gösterilmemiş olan çek, keşidecinin ad ve soyadı yanında yazılı olan yerde çekilmiş sayılır.
Çekler, emre yazılı, nama yazılı ve hamiline yazılı olarak düzenlenebilirler.
Ödeme için ibraz müddetleri nedir?
Çek, keşide edildiği yerde ödenecekse (çekin üzerinde yazılı muhatap banka şubesi ile keşide yeri aynı ise) on gün, keşide edildiği yerden başka bir yerde ödenecekse (çek üzerindeki muhatap banka şubesi ile keşide yeri farklı ise) bir ay içinde muhataba ibraz edilmelidir.
Ödeneceği memleketten başka bir memlekette keşide edilen çek, keşide yeri ile ödeme yeri aynı kıtada ise bir ay, keşide yeri ile ödeme yeri ayrı kıtalarda ise üç ay içinde muhataba ibraz edilmelidir.
Keşide yeri ile ödeme yeri ayrı kıtalarda bulunsa dahi her iki yer ülkesinin Akdeniz'de kıyılarının olması halinde ibraz süresi üç ay değil, bir ay olarak kabul edilir.
Müddetler, çekte keşide günü olarak gösterilen tarihten itibaren başlar. Sürenin son günü tatile rastladığı takdirde, süre takip eden ilk işgününe kadar uzar.
Çekte ciro nedir, nasıl yapılır?
Ciro, çeki elinde bulunduran tarafından yapılır ve çeki devralana çek bedelini tahsil, çeki ödeyecek bankaya da ödeme yetkisi verir. Ciro, emre yazılı senetlerde devir kolaylığı sağlar, çekin ön veya arka yüzüne yapılabilir. Çek üzerinde yer kalmaması halinde ciro alonj üzerine de yapılabilir. Beyaz cironun muteber olması için cironun çekin ön yüzüne değil arkasına veya alonj (bir şeyi uzatmak için yapılan ilavedir. Kambiyo senetlerinin (poliçe, bono, çek) arka yüzüne yapılacak işlemler için yer kalmadığı zaman, senede uzunlamasına eklenen kâğıda alonj denmekte ve alonj üzerinde yapılacak her türlü işlem senedin arkasına yazılmış sayılmaktadır) üzerine yazılması gereklidir. Cironun kayıtsız ve şartsız olması ve bir silsile içinde birbirini takip etmesi gerekir.
Çekte vade var mıdır?
Çek görüldüğünde ödenir. Buna aykırı herhangi bir kayıt (vade) yazılmamış hükmündedir, dolayısıyla geçersizdir. Keşide günü olarak gösterilen günden önce ödenmek için ibraz olunan bir çek ibraz günü ödenir. Karşılığı yok ise arkası yazılır.
Çekte zamanaşımı süresi ne kadardır?
Hamilin; cirantalara, keşideci ve diğer çek borçlularına karşı haiz olduğu müracaat hakkı ibraz müddetinin bitiminden itibaren altı ay geçmekle zamanaşımına uğrar.
Çek borçlularından birinin diğerine karşı haiz olduğu müracaat hakları, çek borçlusunun çeki ödediği veya çekin dava yolu ile kendisine karşı dermeyan edildiği tarihten itibaren altı ay geçmekle zamanaşımına uğrar.
Çekten cayma ne zaman mümkün olur?
Keşidecinin çekten cayması, ancak ibraz müddeti geçtikten sonra hüküm ifade eder. Çekten cayılmamışsa, muhatap ibraz müddetinin geçmesinden sonra dahi çeki ödeyebilir.
Çekin ödemeden men edilmesi usulü nedir?
Keşideci çekin kendisinin veya üçüncü bir kimsenin elinden rızası olmaksızın çıkmış olduğu iddiasında ise muhatabı çeki ödemekten men edebilir. Çekin rıza hilafına elden çıkması, çaldırmak, kaybetme veya zorla alınması hallerini ifade eder. Yargıtay men nedeninin açıkça bildirilmesi gerektiği görüşündedir.
Keşideci tarafından ödemeden men talimatı verilmesi halinde, çekin ibrazında arkasına, banka tarafından, keşidecinin ödemeden men talimatı bulunduğu ve bu nedenle işlem yapılamadığı belirtilerek karşılığı olup olmadığı yazılır ve karşılık veya kısmi karşılık var ise bu miktar bloke edilir.
Muhatap bankayı ancak keşideci ödemekten men edebilir. Hamilin buna hakkı yoktur. Hamil, ancak mahkemeden alacağı tedbir kararı ile ödemeyi durdurabilir. Çek keşide edilen hesap üzerinde rehin bulunması, haciz veya ihtiyati tedbir konulması halinde muhatap banka ödeme yapamaz.
Karşılıksız Çek Kesmenin Yaptırımı Nedir?
Üzerinde yazılı keşide tarihinden önce veya ibraz süresi içinde ibraz edildiğinde, yeterli karşılığı bulunmaması nedeniyle kısmen de olsa ödenmeyen çeki keşide eden hesap sahipleri veya yetkili temsilcileri, kanunların ayrıca suç saydığı haller saklı kalmak üzere, çek bedeli tutarı kadar ağır para cezasıyla cezalandırılırlar. Bu suçun tekrarı halinde, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası verilir.
Bu suçun, organ veya temsilcisi tarafından tüzelkişi yararına işlenmesi halinde özel hukuk tüzelkişisi hakkın para cezasına hükmolunur. Ayrıca yetkili temsilci tarafından yararına çek keşide edilen hesap sahibi gerçek kişi hakkında da para cezasına hükmolunur.
Mahkeme, ayrıca işlenen suçun niteliğine göre bir yıl ile beş yıl arasında belirleyeceği bir süre için hesap sahiplerinin ve yetkili temsilcilerinin çek hesabı açtırmalarının yasaklanmasına karar verir. Yasaklanma kararı bütün bankalara duyurulmak üzere Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına bildirilir.
Kısmen veya tamamen karşılıksız çıkan her çek yaprağı ayrı bir suç oluşturur. Bu fiillerinden dolayı takibat yapılması çek hamilinin şikayetine bağlıdır. Şikayet süresi çekin bankaya ibraz tarihinde başlar.
Düzeltme hakkı nedir? Nasıl kullanılır?
Çekte yazılı keşide gününe göre hesaplanacak ibraz süresinin bitim tarihinden itibaren en geç on gün içinde çekin karşılıksız kalan kısmını yüzde on tazminatı ve ibraz tarihinden ödeme gününe kadar geçen süre için Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin Korunması Hakkında Kanunu’nun 16a maddesine göre hesaplanacak gecikme faizi(ticarî işlerde uygulanan temerrüt faizi oranı) ile birlikte ödemek suretiyle düzeltme hakkını kullanan, çek keşide etmek hakkını yeniden kazanır.
Bankanın sorumlu olduğu miktar ne kadardır?
Muhatap banka, süresinde ibraz edilen çekin karşılığının bulunmaması halinde her çek yaprağı için üçyüzellimilyon liraya kadar ve kısmen karşılığının bulunması halinde ise bu miktarı her çek yaprağı için üçyüzellimilyon liraya tamamlayacak biçimde ödeme yapmakla yükümlüdür. Bu husus, hesap sahibi ile muhatap banka arasında çek defterinin teslimi sırasında yapılmış olan dönülemeyecek bir gayri nakdî kredi sözleşmesi hükmündedir.
Yukarıda belirtilen sorumluluk miktarı, Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığınca yayımlanan toptan eşya fiyatları yıllık endeksindeki değişmeler göz önünde tutularak Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından her yıl Ocak ayında belirlenir ve Resmî Gazetede yayımlanır.
Poliçe Nedir? Taşıması Gereken Yasal Unsurlar Nelerdir?
Poliçede üç taraflı ilişkiyi düzenleyen bir senettir. Bu senette düzenleyen keşideci, muhatap olarak adlandırılan diğer bir kişiye, poliçede gösterilen ve lehtar olarak adlandırılan diğer bir kişinin emrine veya istinaen namına, vadede belirli bir meblağı ödeme emrini, muayyen şekil şartlarına bağlı olarak verir. Muhatap olarak adlandırılan kişi bu ilişkiye esasen “kabul“ ile birlikte girer.
Bononun mecburi şekil şartları:
Senet metninde "Poliçe" kelimesini ve eğer senet Türkçeden başka bir dilde yazılmışsa o dilde poliçe karşılığı olarak kullanılan kelimeyi,
Muayyen bir bedelin ödenmesi hususunda kayıtsız ve şartsız havaleyi,
Ödeyecek olan kimsenin(Muhatabın) ad ve soyadını,
Vadeyi,
Ödeme yerini,
Kime veya kimin emrine ödenecek ise onun ad ve soyadını;
Düzenleme tarihi ve yerini,
Düzenleyenin imzasını, ihtiva eder.
Aşağıda yazılı haller dışında yukarıda yazılı unsurları taşımayan bir senet poliçe sayılmaz, adi senet sayılır ve ciro ile devri de mümkün olmaz.
Vadesi gösterilmemiş olan poliçe, görüldüğünde ödenir.
Açıklık bulunmadığı takdirde muhatabın soyadı yanında gösterilen yer, ödeme yeri ve aynı zamanda da muhatabın yerleşim yeri sayılır.
Düzenlenen yer gösterilmiyen poliçe, düzenleyenin soyadı yanında gösterilen yerde düzenlenmiş sayılır.
Açık Poliçe Nedir?
Tedavüle çıkarılırken zorunlu şekil şartları tam olmayan, en az keşidecinin imzasını içeren, tarafların aralarındaki anlaşmaya uygun olarak lehdar veya daha sonraki hamiller tarafından tamamlanmasını kararlaştırdıkları, doldurulunca unsurları tam bir poliçe hüviyetini kazanan poliçe açık yada diğer bir deyişle beyaz poliçe sayılır. Poliçeyi alan ve doldurma yetkisi olan hamil veya hamiller bu poliçeyi aralarındaki anlaşmalara aykırı olarak doldurulursa, bu husus daha sonraki hamillere karşı ileri sürülmez. Bunun anlaşmaya taraf olan hamile karşı ileri sürülebilmesi için, onun poliçeyi kötü niyetle iktisap etmiş veya iktisabı sırasında kendisine ağır bir kusurun yüklenebilmesi gerekir.
Poliçede Kabul Şartları Nelerdir?
Kabul, muhatabı poliçe ilişkisine sokan ve onu poliçenin asıl borçlusu haline getiren şartsız ve bağımsız bir taahhüttür. Kabulde geçerli tek şart kısmi kabuldür. Kabul, muhatap tarafından poliçe üzerine "kabulümdür“, “ödeyeceğim“ veya benzeri bir ibare ve atılacak imza ile gerçekleşir. İmza kabulde esaslı şekil şartıdır. Muhatabın sorumluluğunun doğduğu an kabul için imza attığı an değil, kabul edilen senedin kabule arz edene teslim edildiği andır. Muhatap kabulden önce poliçeden sorumlu olmaz.
Poliçe düzenlendiği andan vadeye kadar kabule ibraz edilir. Vade günü ile vadeyi takip eden iki iş günü içinde senet ödenmek üzere ibraz edilir. Poliçeyi kabule arz, hamil veya senedin zilyedi tarafından gerçekleştirilir. İbraz edilen poliçe kabul edilmez ise ibraz eden hamil veya zilyed bu hususu çekeceği bir kabul etmeme protestosu ile tespit ettirebilir.
Görüldüğünde ödenen poliçeler kabule ibraz edilmez. Kabul için ibraz yeri muhatabın yerleşim yeridir.
Kabul için ibraz isteğe bağlı olmakla birlikte, bazı hallerde kabule ibraz mümkün değil, bazı hallerde ise kabule ibraz zorunludur. Görüldüğünde vadeli poliçeler ile kabule arzın keşideci tarafından belirli bir süre veya tamamen yasaklandığı durumlarda senet kabule arz edilemez. Ancak öte yandan görüldüğünden belirli bir süre ödenecek poliçeler ve ikametgahlı poliçeler ile keşidecinin kabule arzı zorunlu kıldığı durumlarda senedin kabule arzı mecburidir.
Poliçede Ciro nedir? Nasıl Yapılır?
Ciro emre yazılı senetlerin içerdiği hakları devretmeye yönelik bir irade beyanı olup, bu irade beyanı ile ciranta senet borçlusuna ve ciro edilen kimseye çifte yetki vermektedir.
Ciro, yazılı bir devir beyanıdır. Bu beyan senedin arka yüzü veya devamı olan alonj üzerine yapılır. Ciro kayıtsız ve şartsız olmalıdır. Kabulden farklı olarak kısmi ciro batıldır. Bu anlamda ciro şekli olarak tam veya beyaz ciro şeklinde yapılabilir. Tam ciro, ciro edenle ciro edilenin belli olduğu cirodur.
Ciro, poliçe lehdarın eline geçtiği andan ödememe protestosunun keşide edildiği veya bu protesto keşide edilmemiş ise, yasal olarak keşide edilebileceği vadeyi izleyen iki iş günü içinde iş saatleri bitimine kadar yapılabilir.Vadeden sonra yapılan ciro ise alacağın temliki hükümlerine tabidir.
Cironun Türleri Nelerdir?
Temlik Cirosu: Poliçeden doğan hakkın devredilmesi amacı ile yapılan cirodur. Temlik cirosu tam ciro veya beyaz ciro şeklinde yapılabilmektedir. Temlik fonksiyonunun anlamı, temlik cirosu ile poliçe ve poliçeden doğan hakların mülkiyetinin ciro edenden ciro edilene geçmesidir. Temlik cirosu ile poliçeyi elinde bulunduran kişi, düzgün bir ciro silsilesi ile poliçeyi elinde bulundurduğunu belirterek hak sahipliğini kanıtlar.
Tahsil Cirosu: Tahsil cirosunda ciranta, ciro edilene poliçe bedelini tahsil ve buna bağlı işlemleri yapma yetkisini verir. Tahsil cirosu ancak tam ciro olarak yapılabilir. Bu ciroya ayrıca "bedeli tahsil içindir”, “tevkil içindir” gibi bir ibare eklenir. Senedi tahsil cirosu ile alan kimse ancak yeni bir tahsil cirosu yapabilir, bir temlik veya rehin cirosu yapamaz.
Rehin Cirosu: Rehin cirosu ile ciro eden, poliçede yerleşmiş olan hakkı ciro edilen kişiye rehnetmektedir. Rehin cirosu da ancak tam ciro şeklinde yapılır. Ayrıca, "bedeli rehindir” , “bedeli teminat içindir” şeklinde bir ibare de bulunur. Poliçeyi rehin cirosu ile alan kişi poliçeyi ciro etmek isterse, ancak tahsil cirosu ile devredebilir, temlik veya rehin cirosu yapamaz.
Tahsil cirosundan farklı olarak rehin cirosunda poliçeyi devralan, cirantanın temsilcisi değildir. Bu nedenle poliçeyi ciro edene karşı ileri sürülebilecek kişisel defiler kendisine karşı ileri sürülemez.
Poliçede Ödeme Ve Zamanaşımı
Bir poliçe:
Görüldüğünde,
Görültükten muayyyen bir müddet sonra,
Keşide gününden muayyen bir müddet sonra,
Muayyen bir günde, ödenmek üzere düzenlenebilir.
Poliçe, borçlunun yerleşim yerinde ödenecek bir senettir. Poliçenin esas borçlusu kabul etmiş muhataptır. Ödeme yapabilmesi için poliçenin ödeme için vadesinde veya vadeyi izleyen iki iş günü içinde, hamil tarafından muhataba ibraz edilmesi gerekir. İbraz üzerine poliçeyi vadesinde ödeyen borçlu borcundan kurtulur. Muhatap, poliçeyi öderken bunu meşru hamile ödemekle mükelleftir. Bunun için de hamilin, düzgün bir ciro silsilesi ile hamil olup olmadığını kontrol etmesi gerekir. Muhatap ibraz üzerine poliçeyi kısmen yada tamamen ödeyebilir.
Kabul etmeme protestosunun, kabule arz için muayyen olan müddet içinde çekilmesi lazımdır. Şayet muhatap, poliçenin kendisine arz edildiği günü takibeden günde bir daha ibrazını istemiş ve poliçenin ilk arzı vadenin son gününde yapılmış ise protesto o günün ertesi günü dahi çekilebilir. Kabul etmeme protestosu çekilmiş olması halinde ödeme için poliçeyi ibraz etmeye lüzum olmadığı gibi ödememe protestosu çekmeye de ihtiyaç yoktur.
Muhatap tarafından kabul işlemi yahut ödeme yapılmadığı zaman rücu mekanizması işler. Buna göre hamil, muhatabın kabul etmemesi veya ödememesi halinde, durumu kabul etmeme ve ödememe protestosu ile tespit ettirerek, ciro silsilesinde kendisinden önce gelen kişilere, sıra gözetmeksizin bunlardan birisine, birkaçına veya tümüne birden poliçe bedelinin ödenmesi için başvurabilir.
Hamilin başvurduğu kişi ödemede bulunursa o da aynı şekilde kendisinden öncekilere başvurur. Başvurma hakkının doğması ve rücu mekanizmasının işleyebilmesi için hamilin muhataba kabul etmeme veya ödememe protestolarını çekmiş olması gerekir. Eğer hamil kabul etmeme halinde kabul etmeme protestosu yahut vade veya vadeyi takip eden iki iş günü içinde ödememe protestosu çekmez ise kabul etmiş muhataptan başka kişilere karşı başvurma hakkını kaybeder. Mücbir sebep hali bundan müstesnadır. Aynı şekilde senette protestosuz kaydı var ise bu halde de protesto çekilmesine gerek yoktur.
Kural olarak kabul etmeme protestosunun çekilmemesi sorumlulara başvurma hakkını düşürmez. Hamil bu halde kabul edilmemiş poliçeyi süresinde ödeme için ibraz ve ödememe halinde protesto keşide ederek rücu hakkını kullanır. Ancak kabul için ibrazın zorunlu olduğu hallerde, bunu yerine getirmeyen hamil başvuru hakkını yitirir.
Kural, senedin vade veya vadeyi takip eden iki iş günü içinde ödenmesidir. Ancak eğer muhatabın ödeme yapmayacağı anlaşılıyorsa, yahut muhatabın vadede ödeme yapmayacağı belirli ise ya da kabule arzı yasaklanan poliçede keşideci iflas etmiş ise hamil vadeye beklemeksizin de rücu edebilir.
Poliçeden Doğan Taleplerde Zamanaşımı:
Kabul etmiş muhataba karşı açılacak tüm davalar vade tarihinden itibaren üç yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.
Hamilin keşideci ile cirantalara karşı açacağı davalar, süresinde keşide edilen protesto tarihinde veya poliçede protestosuz kaydı var ise vadenin bitiminden itibaren bir yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.
Cirantanın diğer bir cirantaya veya keşideciye açacağı davalar ise altı aylık zamanaşımı süresine tabidir.
Bono iktisadi mahiyeti itibari ile kredi vasıtasıdır. Ayrıca ödeme, ispat ve teminat vasıtası olarak da kullanılır. Piyasada bono yerine senet adı da kullanılmaktadır.
Bononun mecburi şekil şartları:
Senet metninde Bono (veya Emre muharrer senet) kelimesini ve senet Türkçe'den başka bir dilde yazılmışsa o dilde bono karşılığı olarak olarak kullanılan kelmeyi,
Kayıtsız ve şartsız muayyen bir bedeli ödemek vaadini,
Vadeyi,
Ödeme yerini,
Kime ve kimin emrine ödenecek ise onun ad ve soyadını,
Senedin düzenlendiği gün ve yeri,
Senedi düzenleyenin imzasını, ihtiva eder.
Aşağıda yazılı haller dışında yukarıda yazılı unsurları taşımayan bir senet bono sayılmaz, adi senet sayılır ve ciro ile devri de mümkün olmaz:
Vadesi gösterilmemiş olan bono, görüldüğünde ödenir.
Açıklık bulunmadığı takdirde senedin düzenlendiği yer, ödeme yeri ve aynı zamanda düzenleyenin yerleşim yeri sayılır.
Düzenlenen yer gösterilmeyen bir bono, düzenleyenin ad ve soyadı yanında yazılı olan yerde düzenlenmiş sayılır.
Bono, vade tarihinden itibaren üç yıl geçmekle zamanaşımına uğrar. Hamilin; cirantalar ile keşideciye karşı açacağı davalar, süresinde keşide edilen protesto tarihinden veya senette "Masrafsız iade olunacaktır" kaydı varsa vadenin bittiği tarihten itibaren, bir yıl geçmekle zamanaşımına uğrar. Bir cirantanın, başka cirantalarla keşideci aleyhine açacağı davalar, cirantanın poliçeyi ödediği veya poliçenin dava yolu ile kendisine karşı öne sürüldüğü tarihten itibaren altı ay geçmekle zamanaşımına uğrar. Bonoya pul yapıştırmak zorunlu değildir. Bonoya kefil olarak imza atan kişi müteselsilen sorumludur
Çek Nedir? Taşıması Gereken Yasal Unsurlar Nelerdir?
Çek, hukuki mahiyeti itibariyle bir ödeme aracıdır. Ancak uygulamada çoğunlukla bono gibi kredi vasıtası olarak kullanılmaktadır.
Çekin mecburi şekil şartları:
“Çek” kelimesini ve eğer senet Türkçeden başka bir dille yazılmış ise o dilde “Çek” karşılığı olarak kullanılan kelimeyi,
Kayıtsız ve şartsız muayyen bir bedelin ödenmesi için havaleyi,
Ödeyecek kimsenin “muhatabın” ad ve soyadını,
Ödeme yerini,
Keşide gününü ve yerini,
Çeki çeken kimsenin (keşidecinin) imzasını, ihtiva eder.
Aşağıda yazılı haller dışında yukarıda yazılı unsurları taşımayan bir senet çek sayılmaz:
Açıklık bulunmadığı takdirde muhatabın ad ve soyadı yanında gösterilen yer, ödeme yeri sayılır.
Muhatabın ad ve soyadı yanında birden fazla yer gösterildiği takdirde çek, ilk gösterilen yerde ödenir. Böyle bir açıklık ve başka bir kayıt da mevcut değilse çek muhatabın iş merkezinin bulunduğu yerde ödenir.
Keşide yeri gösterilmemiş olan çek, keşidecinin ad ve soyadı yanında yazılı olan yerde çekilmiş sayılır.
Çekler, emre yazılı, nama yazılı ve hamiline yazılı olarak düzenlenebilirler.
Ödeme için ibraz müddetleri nedir?
Çek, keşide edildiği yerde ödenecekse (çekin üzerinde yazılı muhatap banka şubesi ile keşide yeri aynı ise) on gün, keşide edildiği yerden başka bir yerde ödenecekse (çek üzerindeki muhatap banka şubesi ile keşide yeri farklı ise) bir ay içinde muhataba ibraz edilmelidir.
Ödeneceği memleketten başka bir memlekette keşide edilen çek, keşide yeri ile ödeme yeri aynı kıtada ise bir ay, keşide yeri ile ödeme yeri ayrı kıtalarda ise üç ay içinde muhataba ibraz edilmelidir.
Keşide yeri ile ödeme yeri ayrı kıtalarda bulunsa dahi her iki yer ülkesinin Akdeniz'de kıyılarının olması halinde ibraz süresi üç ay değil, bir ay olarak kabul edilir.
Müddetler, çekte keşide günü olarak gösterilen tarihten itibaren başlar. Sürenin son günü tatile rastladığı takdirde, süre takip eden ilk işgününe kadar uzar.
Çekte ciro nedir, nasıl yapılır?
Ciro, çeki elinde bulunduran tarafından yapılır ve çeki devralana çek bedelini tahsil, çeki ödeyecek bankaya da ödeme yetkisi verir. Ciro, emre yazılı senetlerde devir kolaylığı sağlar, çekin ön veya arka yüzüne yapılabilir. Çek üzerinde yer kalmaması halinde ciro alonj üzerine de yapılabilir. Beyaz cironun muteber olması için cironun çekin ön yüzüne değil arkasına veya alonj (bir şeyi uzatmak için yapılan ilavedir. Kambiyo senetlerinin (poliçe, bono, çek) arka yüzüne yapılacak işlemler için yer kalmadığı zaman, senede uzunlamasına eklenen kâğıda alonj denmekte ve alonj üzerinde yapılacak her türlü işlem senedin arkasına yazılmış sayılmaktadır) üzerine yazılması gereklidir. Cironun kayıtsız ve şartsız olması ve bir silsile içinde birbirini takip etmesi gerekir.
Çekte vade var mıdır?
Çek görüldüğünde ödenir. Buna aykırı herhangi bir kayıt (vade) yazılmamış hükmündedir, dolayısıyla geçersizdir. Keşide günü olarak gösterilen günden önce ödenmek için ibraz olunan bir çek ibraz günü ödenir. Karşılığı yok ise arkası yazılır.
Çekte zamanaşımı süresi ne kadardır?
Hamilin; cirantalara, keşideci ve diğer çek borçlularına karşı haiz olduğu müracaat hakkı ibraz müddetinin bitiminden itibaren altı ay geçmekle zamanaşımına uğrar.
Çek borçlularından birinin diğerine karşı haiz olduğu müracaat hakları, çek borçlusunun çeki ödediği veya çekin dava yolu ile kendisine karşı dermeyan edildiği tarihten itibaren altı ay geçmekle zamanaşımına uğrar.
Çekten cayma ne zaman mümkün olur?
Keşidecinin çekten cayması, ancak ibraz müddeti geçtikten sonra hüküm ifade eder. Çekten cayılmamışsa, muhatap ibraz müddetinin geçmesinden sonra dahi çeki ödeyebilir.
Çekin ödemeden men edilmesi usulü nedir?
Keşideci çekin kendisinin veya üçüncü bir kimsenin elinden rızası olmaksızın çıkmış olduğu iddiasında ise muhatabı çeki ödemekten men edebilir. Çekin rıza hilafına elden çıkması, çaldırmak, kaybetme veya zorla alınması hallerini ifade eder. Yargıtay men nedeninin açıkça bildirilmesi gerektiği görüşündedir.
Keşideci tarafından ödemeden men talimatı verilmesi halinde, çekin ibrazında arkasına, banka tarafından, keşidecinin ödemeden men talimatı bulunduğu ve bu nedenle işlem yapılamadığı belirtilerek karşılığı olup olmadığı yazılır ve karşılık veya kısmi karşılık var ise bu miktar bloke edilir.
Muhatap bankayı ancak keşideci ödemekten men edebilir. Hamilin buna hakkı yoktur. Hamil, ancak mahkemeden alacağı tedbir kararı ile ödemeyi durdurabilir. Çek keşide edilen hesap üzerinde rehin bulunması, haciz veya ihtiyati tedbir konulması halinde muhatap banka ödeme yapamaz.
Karşılıksız Çek Kesmenin Yaptırımı Nedir?
Üzerinde yazılı keşide tarihinden önce veya ibraz süresi içinde ibraz edildiğinde, yeterli karşılığı bulunmaması nedeniyle kısmen de olsa ödenmeyen çeki keşide eden hesap sahipleri veya yetkili temsilcileri, kanunların ayrıca suç saydığı haller saklı kalmak üzere, çek bedeli tutarı kadar ağır para cezasıyla cezalandırılırlar. Bu suçun tekrarı halinde, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası verilir.
Bu suçun, organ veya temsilcisi tarafından tüzelkişi yararına işlenmesi halinde özel hukuk tüzelkişisi hakkın para cezasına hükmolunur. Ayrıca yetkili temsilci tarafından yararına çek keşide edilen hesap sahibi gerçek kişi hakkında da para cezasına hükmolunur.
Mahkeme, ayrıca işlenen suçun niteliğine göre bir yıl ile beş yıl arasında belirleyeceği bir süre için hesap sahiplerinin ve yetkili temsilcilerinin çek hesabı açtırmalarının yasaklanmasına karar verir. Yasaklanma kararı bütün bankalara duyurulmak üzere Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına bildirilir.
Kısmen veya tamamen karşılıksız çıkan her çek yaprağı ayrı bir suç oluşturur. Bu fiillerinden dolayı takibat yapılması çek hamilinin şikayetine bağlıdır. Şikayet süresi çekin bankaya ibraz tarihinde başlar.
Düzeltme hakkı nedir? Nasıl kullanılır?
Çekte yazılı keşide gününe göre hesaplanacak ibraz süresinin bitim tarihinden itibaren en geç on gün içinde çekin karşılıksız kalan kısmını yüzde on tazminatı ve ibraz tarihinden ödeme gününe kadar geçen süre için Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin Korunması Hakkında Kanunu’nun 16a maddesine göre hesaplanacak gecikme faizi(ticarî işlerde uygulanan temerrüt faizi oranı) ile birlikte ödemek suretiyle düzeltme hakkını kullanan, çek keşide etmek hakkını yeniden kazanır.
Bankanın sorumlu olduğu miktar ne kadardır?
Muhatap banka, süresinde ibraz edilen çekin karşılığının bulunmaması halinde her çek yaprağı için üçyüzellimilyon liraya kadar ve kısmen karşılığının bulunması halinde ise bu miktarı her çek yaprağı için üçyüzellimilyon liraya tamamlayacak biçimde ödeme yapmakla yükümlüdür. Bu husus, hesap sahibi ile muhatap banka arasında çek defterinin teslimi sırasında yapılmış olan dönülemeyecek bir gayri nakdî kredi sözleşmesi hükmündedir.
Yukarıda belirtilen sorumluluk miktarı, Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığınca yayımlanan toptan eşya fiyatları yıllık endeksindeki değişmeler göz önünde tutularak Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından her yıl Ocak ayında belirlenir ve Resmî Gazetede yayımlanır.
Poliçe Nedir? Taşıması Gereken Yasal Unsurlar Nelerdir?
Poliçede üç taraflı ilişkiyi düzenleyen bir senettir. Bu senette düzenleyen keşideci, muhatap olarak adlandırılan diğer bir kişiye, poliçede gösterilen ve lehtar olarak adlandırılan diğer bir kişinin emrine veya istinaen namına, vadede belirli bir meblağı ödeme emrini, muayyen şekil şartlarına bağlı olarak verir. Muhatap olarak adlandırılan kişi bu ilişkiye esasen “kabul“ ile birlikte girer.
Bononun mecburi şekil şartları:
Senet metninde "Poliçe" kelimesini ve eğer senet Türkçeden başka bir dilde yazılmışsa o dilde poliçe karşılığı olarak kullanılan kelimeyi,
Muayyen bir bedelin ödenmesi hususunda kayıtsız ve şartsız havaleyi,
Ödeyecek olan kimsenin(Muhatabın) ad ve soyadını,
Vadeyi,
Ödeme yerini,
Kime veya kimin emrine ödenecek ise onun ad ve soyadını;
Düzenleme tarihi ve yerini,
Düzenleyenin imzasını, ihtiva eder.
Aşağıda yazılı haller dışında yukarıda yazılı unsurları taşımayan bir senet poliçe sayılmaz, adi senet sayılır ve ciro ile devri de mümkün olmaz.
Vadesi gösterilmemiş olan poliçe, görüldüğünde ödenir.
Açıklık bulunmadığı takdirde muhatabın soyadı yanında gösterilen yer, ödeme yeri ve aynı zamanda da muhatabın yerleşim yeri sayılır.
Düzenlenen yer gösterilmiyen poliçe, düzenleyenin soyadı yanında gösterilen yerde düzenlenmiş sayılır.
Açık Poliçe Nedir?
Tedavüle çıkarılırken zorunlu şekil şartları tam olmayan, en az keşidecinin imzasını içeren, tarafların aralarındaki anlaşmaya uygun olarak lehdar veya daha sonraki hamiller tarafından tamamlanmasını kararlaştırdıkları, doldurulunca unsurları tam bir poliçe hüviyetini kazanan poliçe açık yada diğer bir deyişle beyaz poliçe sayılır. Poliçeyi alan ve doldurma yetkisi olan hamil veya hamiller bu poliçeyi aralarındaki anlaşmalara aykırı olarak doldurulursa, bu husus daha sonraki hamillere karşı ileri sürülmez. Bunun anlaşmaya taraf olan hamile karşı ileri sürülebilmesi için, onun poliçeyi kötü niyetle iktisap etmiş veya iktisabı sırasında kendisine ağır bir kusurun yüklenebilmesi gerekir.
Poliçede Kabul Şartları Nelerdir?
Kabul, muhatabı poliçe ilişkisine sokan ve onu poliçenin asıl borçlusu haline getiren şartsız ve bağımsız bir taahhüttür. Kabulde geçerli tek şart kısmi kabuldür. Kabul, muhatap tarafından poliçe üzerine "kabulümdür“, “ödeyeceğim“ veya benzeri bir ibare ve atılacak imza ile gerçekleşir. İmza kabulde esaslı şekil şartıdır. Muhatabın sorumluluğunun doğduğu an kabul için imza attığı an değil, kabul edilen senedin kabule arz edene teslim edildiği andır. Muhatap kabulden önce poliçeden sorumlu olmaz.
Poliçe düzenlendiği andan vadeye kadar kabule ibraz edilir. Vade günü ile vadeyi takip eden iki iş günü içinde senet ödenmek üzere ibraz edilir. Poliçeyi kabule arz, hamil veya senedin zilyedi tarafından gerçekleştirilir. İbraz edilen poliçe kabul edilmez ise ibraz eden hamil veya zilyed bu hususu çekeceği bir kabul etmeme protestosu ile tespit ettirebilir.
Görüldüğünde ödenen poliçeler kabule ibraz edilmez. Kabul için ibraz yeri muhatabın yerleşim yeridir.
Kabul için ibraz isteğe bağlı olmakla birlikte, bazı hallerde kabule ibraz mümkün değil, bazı hallerde ise kabule ibraz zorunludur. Görüldüğünde vadeli poliçeler ile kabule arzın keşideci tarafından belirli bir süre veya tamamen yasaklandığı durumlarda senet kabule arz edilemez. Ancak öte yandan görüldüğünden belirli bir süre ödenecek poliçeler ve ikametgahlı poliçeler ile keşidecinin kabule arzı zorunlu kıldığı durumlarda senedin kabule arzı mecburidir.
Poliçede Ciro nedir? Nasıl Yapılır?
Ciro emre yazılı senetlerin içerdiği hakları devretmeye yönelik bir irade beyanı olup, bu irade beyanı ile ciranta senet borçlusuna ve ciro edilen kimseye çifte yetki vermektedir.
Ciro, yazılı bir devir beyanıdır. Bu beyan senedin arka yüzü veya devamı olan alonj üzerine yapılır. Ciro kayıtsız ve şartsız olmalıdır. Kabulden farklı olarak kısmi ciro batıldır. Bu anlamda ciro şekli olarak tam veya beyaz ciro şeklinde yapılabilir. Tam ciro, ciro edenle ciro edilenin belli olduğu cirodur.
Ciro, poliçe lehdarın eline geçtiği andan ödememe protestosunun keşide edildiği veya bu protesto keşide edilmemiş ise, yasal olarak keşide edilebileceği vadeyi izleyen iki iş günü içinde iş saatleri bitimine kadar yapılabilir.Vadeden sonra yapılan ciro ise alacağın temliki hükümlerine tabidir.
Cironun Türleri Nelerdir?
Temlik Cirosu: Poliçeden doğan hakkın devredilmesi amacı ile yapılan cirodur. Temlik cirosu tam ciro veya beyaz ciro şeklinde yapılabilmektedir. Temlik fonksiyonunun anlamı, temlik cirosu ile poliçe ve poliçeden doğan hakların mülkiyetinin ciro edenden ciro edilene geçmesidir. Temlik cirosu ile poliçeyi elinde bulunduran kişi, düzgün bir ciro silsilesi ile poliçeyi elinde bulundurduğunu belirterek hak sahipliğini kanıtlar.
Tahsil Cirosu: Tahsil cirosunda ciranta, ciro edilene poliçe bedelini tahsil ve buna bağlı işlemleri yapma yetkisini verir. Tahsil cirosu ancak tam ciro olarak yapılabilir. Bu ciroya ayrıca "bedeli tahsil içindir”, “tevkil içindir” gibi bir ibare eklenir. Senedi tahsil cirosu ile alan kimse ancak yeni bir tahsil cirosu yapabilir, bir temlik veya rehin cirosu yapamaz.
Rehin Cirosu: Rehin cirosu ile ciro eden, poliçede yerleşmiş olan hakkı ciro edilen kişiye rehnetmektedir. Rehin cirosu da ancak tam ciro şeklinde yapılır. Ayrıca, "bedeli rehindir” , “bedeli teminat içindir” şeklinde bir ibare de bulunur. Poliçeyi rehin cirosu ile alan kişi poliçeyi ciro etmek isterse, ancak tahsil cirosu ile devredebilir, temlik veya rehin cirosu yapamaz.
Tahsil cirosundan farklı olarak rehin cirosunda poliçeyi devralan, cirantanın temsilcisi değildir. Bu nedenle poliçeyi ciro edene karşı ileri sürülebilecek kişisel defiler kendisine karşı ileri sürülemez.
Poliçede Ödeme Ve Zamanaşımı
Bir poliçe:
Görüldüğünde,
Görültükten muayyyen bir müddet sonra,
Keşide gününden muayyen bir müddet sonra,
Muayyen bir günde, ödenmek üzere düzenlenebilir.
Poliçe, borçlunun yerleşim yerinde ödenecek bir senettir. Poliçenin esas borçlusu kabul etmiş muhataptır. Ödeme yapabilmesi için poliçenin ödeme için vadesinde veya vadeyi izleyen iki iş günü içinde, hamil tarafından muhataba ibraz edilmesi gerekir. İbraz üzerine poliçeyi vadesinde ödeyen borçlu borcundan kurtulur. Muhatap, poliçeyi öderken bunu meşru hamile ödemekle mükelleftir. Bunun için de hamilin, düzgün bir ciro silsilesi ile hamil olup olmadığını kontrol etmesi gerekir. Muhatap ibraz üzerine poliçeyi kısmen yada tamamen ödeyebilir.
Kabul etmeme protestosunun, kabule arz için muayyen olan müddet içinde çekilmesi lazımdır. Şayet muhatap, poliçenin kendisine arz edildiği günü takibeden günde bir daha ibrazını istemiş ve poliçenin ilk arzı vadenin son gününde yapılmış ise protesto o günün ertesi günü dahi çekilebilir. Kabul etmeme protestosu çekilmiş olması halinde ödeme için poliçeyi ibraz etmeye lüzum olmadığı gibi ödememe protestosu çekmeye de ihtiyaç yoktur.
Muhatap tarafından kabul işlemi yahut ödeme yapılmadığı zaman rücu mekanizması işler. Buna göre hamil, muhatabın kabul etmemesi veya ödememesi halinde, durumu kabul etmeme ve ödememe protestosu ile tespit ettirerek, ciro silsilesinde kendisinden önce gelen kişilere, sıra gözetmeksizin bunlardan birisine, birkaçına veya tümüne birden poliçe bedelinin ödenmesi için başvurabilir.
Hamilin başvurduğu kişi ödemede bulunursa o da aynı şekilde kendisinden öncekilere başvurur. Başvurma hakkının doğması ve rücu mekanizmasının işleyebilmesi için hamilin muhataba kabul etmeme veya ödememe protestolarını çekmiş olması gerekir. Eğer hamil kabul etmeme halinde kabul etmeme protestosu yahut vade veya vadeyi takip eden iki iş günü içinde ödememe protestosu çekmez ise kabul etmiş muhataptan başka kişilere karşı başvurma hakkını kaybeder. Mücbir sebep hali bundan müstesnadır. Aynı şekilde senette protestosuz kaydı var ise bu halde de protesto çekilmesine gerek yoktur.
Kural olarak kabul etmeme protestosunun çekilmemesi sorumlulara başvurma hakkını düşürmez. Hamil bu halde kabul edilmemiş poliçeyi süresinde ödeme için ibraz ve ödememe halinde protesto keşide ederek rücu hakkını kullanır. Ancak kabul için ibrazın zorunlu olduğu hallerde, bunu yerine getirmeyen hamil başvuru hakkını yitirir.
Kural, senedin vade veya vadeyi takip eden iki iş günü içinde ödenmesidir. Ancak eğer muhatabın ödeme yapmayacağı anlaşılıyorsa, yahut muhatabın vadede ödeme yapmayacağı belirli ise ya da kabule arzı yasaklanan poliçede keşideci iflas etmiş ise hamil vadeye beklemeksizin de rücu edebilir.
Poliçeden Doğan Taleplerde Zamanaşımı:
Kabul etmiş muhataba karşı açılacak tüm davalar vade tarihinden itibaren üç yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.
Hamilin keşideci ile cirantalara karşı açacağı davalar, süresinde keşide edilen protesto tarihinde veya poliçede protestosuz kaydı var ise vadenin bitiminden itibaren bir yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.
Cirantanın diğer bir cirantaya veya keşideciye açacağı davalar ise altı aylık zamanaşımı süresine tabidir.
13 Mayıs 2007 Pazar
Mortgage(TUTSAT)
Mortgage Yasalaştı
Kamuoyunda mortgage (tutsat) olarak bilinen tasarının Meclis'ten geçerek yasalaşmasının ardından konut sektöründe yeni bir dönem başlıyor.
Bakan Şener, mortgage kredisinin ancak hesabını iyi yapan insanlar tarafından kullanılabileceğini belirterek, "Düzenli bir gelir olmazsa olmaz" dedi. Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener, mortgage'ın insanlara bedava ev dağıtma sistemi olmadığını, bir kredilendirme sistemi olduğunu söyledi. Şener, tutsat ile ellerinde az miktar para olan ve belli miktar taksit ödeyebilecek durumda olanların ev sahibi olabileceklerini kaydetti. Şener, "Düzenli ödeme yapma imkanı olmayan mortgage kredisinden yararlanamayacak'' dedi. Şener sistemin gerekçesini ve getirilerini şöyle sıraladı: "Ne avantajı var? Yok gibi görünüyor. Bankaya gidecek, kredi alacak, herhangi bir konut kredisi gibi kredisini alacak. Örneğin, şu an konut kredisi alanlar faizin yüzde 5'i kadar Banka Sigorta Muameleleri Vergisi (BSMV) ödemeyecekler. Mortgage çıkmasa bankalar konut kredilerine sınır getirmek zorunda kalacaklardı. Bankalar konut kredisi vermeye devam edecekler. Uzun vadede sistem tamamıyla oturmuş, yerleşmiş olacak. Gelecek kuşaklar için de güçlü kredilendirme mekanizması oluşacak.''
Mortgage Hakkında Merak Ettikleriniz
* Mortgage kredisini kim verecek? Konut kredisi veren bankalar mortgage faaliyetini de sürdürecek. BDDK tarafından konut finansmanı faaliyetinde bulunması uygun görülen finansal kiralama şirketleri ve finansman şirketleri de kurulabilecek.
* Borçlanma nasıl olacak? Konutun yüzde 25'inin peşin ödenmesi zorunlu. Örneğin 150 bin YTL'lik bir ev alan tüketici 30 yılda yaklaşık 700 bin YTL ödeyecek. Bu tablo kapsamında, aylık faiz yüzde 1.2, vade 30 yıl, toplam ödenecek miktar 699.647 YTL, toplam ödenecek faiz 549 bin 647 ve aylık ödeme de bin 943 YTL olacak.
* Evi olan da sistemden yararlanabilir mi? Sistem herkese açık olacak. Geçmiş ve mevcut kredi performansında olumsuzluğu bulunmayan, alacağı evin taksitini aylık net geliri ile ödeyebileceğini belgeleyen herkes yararlanabilecek.
* Dikkat edilmesi gereken konular neler? Vatandaşlar, öncelikle bütçe ve ödeme planı yaparak ne kadar taksiti ödeyebileceğini doğru belirlemeli. Kredi koşulları iyi bir şekilde araştırılmalı. Konutun yasa kapsamında uygunluğuna bakılmalı. Konutun rayiç bedeli doğru tespit edilmeli.
* Faiz sabit mi olacak? Tüketiciye sabit ve değişken faiz olmak üzere iki seçenek sunulacak. Sabit faizde ilk taksitte ne ödeniyorsa, vade sonunda da aynı taksit ödenecek. Sözleşmede başlangıçta belirlenen oran her iki tarafın da rızası olmadan değiştirilemeyecek.
* Kredi kullanan değişken faizi tercih etti ve bir süre sonra piyasada faizler aşırı yükseldi. Bundan nasıl etkilenecek? Bankaların baz alacağı endeksler Merkez Bankası tarafından belirlenecek. Fiyatlamalar endeks faiz oranı üzerine katılacak marjlarla oluşturulacak. Müşterinin kullanacağı endeks ve marj oranı sözleşmede yer alacak. Değişken faizde, azami oran sözleşme ile başlangıç tarihinde belirlenecek. Faiz oranları düştüğünde tüketicinin taksitleri de düşecek. Faizlerin yükselmesi durumunda da taksit tutarları sözleşmede belirlenen azami oran kadar yükselebilecek. Müşteriler, faizli kredinin etkileri konusunda ayrıntılı bir şekilde bilgilendirilecek.
* Krediyi kullanan borcunu ödemezse ne olacak? Taksidini iki ay aksatan müşteriye banka bir ay süre verecek. Üçüncü ay sonunda da taksidini ödemezse banka, ipotek ettiği evi satma hakkına sahip olacak. Satıştan gelen paradan banka alacağını mahsup edecek ve kalanını müşteriye iade edecek.
* Evin devir ya da satışı mümkün mü? 10 yıl taksit ödedikten sonra ev başkasına devredilebilecek. Ancak bunun için kalan borcun yüzde 2'sinin ceza olarak ödenmesi gerekiyor. Kredi kapatılıp, ipotek kaldırılırsa evi satmak mümkün olacak. Borcu erken kapatma halinde ise yüzde 2'si kadar ceza alınacak.
* Borcunu vadesinden önce kapatmak isteyenlerin durumu ne olacak? Ödeme takviminin bir aşamasında borcunun kalanını kapatmak isteyenler kalan borcun yüzde 2'si oranında erken kapama cezası ödeyecek.
* Mortgage'ın şu anda uygulanan banka kredisinden farkı ne? Şu an konut kredisi alanlar faizin yüzde 5'i kadar Banka Sigorta Muameleleri Vergisi (BSMV) ödüyor. Bankalar, konut kredisi olarak vermiş oldukları kaynağı mevduat ve sendikasyon kredilerinden karşılıyorlar. Mevduatın büyük bir kısmı 3 aydan daha kısa vadeli. Vade uyumsuzluğu nedeniyle yüksek faiz uygulanıyor.
* Vatandaş başvurduğunda krediyi hemen alabilecek mi? Hayır. Bankalar tanıtım broşürleri hazırlayacak, kredi riskleri kitapçıkta yer alacak. Hangi alternatiflerin hangi avantaj ve dezavantajları olduğu örneklerle yer alacak.
* Hangi konutlar sistemden yararlanacak? Arzı artıracak mekanizmaları desteklemek amacıyla proje ve inşa halindeki konutlar da mortgage kredileriyle desteklenecek. Kendi arsası üzerine konut yapacaklar da sistemden faydalanabilecek. Ancak konutun iskan izni olması, yani yasal olması gerekecek. Deprem yönetmeliğine uygun yapılmış ve iskanı alınmış konutlar mortgage sistemi için uygun olacak. Bu sistemle istenilen her ev alınamayacak. Öncelikle imara uygun olması zorunluluğu aranacak. Banka ev konusunda inceleme yapacak, uygun bulunması halinde kredi verecek.
* Sistem nasıl işleyecek? Konut almak isteyenler broker yardımı veya doğrudan kredi alacak. Krediyi veren kurum, sözleşmeyi değerli evrak olarak portföyüne dahil edecek veya özel ipotek finans kuruluşuna satacak. İpotek finans kurumu, sözleşmeyi yurtiçi ve yurtdışından yatırımcılara satarak fon yaratacak. Fon krediyi sağlayan finans kuruluşundan yeni sözleşme almak için kaynak görevi görecek.
* Sistemde konut ipoteği dışında başka bir teminat istenecek mi? Finansman kuruluşun ödemeleri, bir kıymetli evraka bağlanması ya da kıymetli evrak kabul etmek suretiyle teminat altına alınması yasaklanacak. Buna karşın tüketiciden bir kıymetli evrak alınacak olursa tüketici, bu evrakı konut finansmanı kuruluşundan geri isteyebilecek. Bu evrakın devri durumunda tüketicinin uğradığı zarar karşılanmak zorunda olacak. Kredilerde geri ödeme tutarlarının finansal kiralama işlemlerinde ise kira bedellerinin anaparayı aşan kısmı bu kapsamda faiz olarak kabul edilecek.
* Bu sistemin riski nedir? Bir ülke piyasasında ciddi bir kriz ya da istikrar bozukluğu yaşanması durumunda sistemin zarar görmesi söz konusu olabiliyor. Bankalar, tüketiciye YTL ağırlıklı olmak üzere 10-30 yıl gibi uzun vadeli krediler verebiliyor. Bankalar kısa vadeli ve büyük oranda döviz borçlanıyor. Ekonomide olağanüstü bir kriz durumunda, döviz fiyatları ve faizlerdeki artış banka maliyetlerini arttıracaktır. Önce sigorta devreye girer. Sigorta, ödenmeyen taksitleri öder. Borçlu da normal ödeme geçtikten sonra sigortaya borcunu ödeyecek.
* Mortgage sistemine dahil olan çiftlerin boşanması veya vefatı halinde ne olacak? Bankalar, mortgage'a geçecek tüketicilerde krediyi kullanan kişinin eşine 'Eş Muvafakatnamesi' adı altında bir feragatname imzalatacaklar. Böylece eş bankaya karşı yasal olarak evden vazgeçmiş olacak. Mortgage kredisi kullanan kişinin vefatı halinde banka hayat sigortasından kalan borcun tamamını alacak.
20 Soruda Mortgage
Mortgage yasası merakla bekleniyor. Kredi faizleri düşecek mi? Mevcut konut kredisi kullananlar ne olacak? Yasa tasarısındaki vergi teşviki değişecek mi? İşte mortgage ile ilgili ayrıntılar....
Vatandaştan yatırımcıya, müteahhitten bankacılara kadar geniş bir kesimin merakla beklediği, "kira öder gibi ev sahibi olmayı sağlayacak mortgage" sistemi yaşama geçiyor. Sistemden kimlerin yararlanabileceği, konut kredilerden farkının ne olduğu, faiz dışında maliyeti ve para cinsinden riskinin bulunup bulunmadığı, yararlanmak için uyulacak kurallar en çok merak edilen konuların başında geliyor.
Mortgage tasarısı Meclis'te görüşülürken, uzmanlar sisteme ilişkin en çok merak edilen soruların yanıtını ANKA'ya değerlendirdi:
1-Mortgage sisteminin tüketiciye yararı ne olacak?
-Yaşama geçmesi ile birlikte faizlerin serbest bırakılması gündeme gelecek. Sistemden yararlanacak müşteriler sabit veya değişken faiz oranları arasında tercih yapabilecek. Değişken faizli krediler ile, konut almak için kredi faizlerinin düşmesini beklemelerine gerek kalmayacak.
2-Değişken faizin bir riski var mı?
-Bankaların baz alacağı endeksler Merkez Bankası tarafından belirlenecek. Fiyatlamalar endeks faiz oranı üzerine katılacak marjlarla oluşturulacak. Müşterinin kullanacağı endeks ve marj oranı sözleşmede yer alacak. Değişken faizde, azami oran sözleşme ile başlangıç tarihinde belirlenecek. Faiz oranları düştüğünde tüketicinin taksitleri de düşecek. Faizlerin yükselmesi durumunda da taksit tutarları sözleşmede belirlenen azami oran kadar yükselebilecek. Müşteriler, faizli kredinin etkileri konusunda ayrıntılı bir şekilde bilgilendirilecek.
3-Mortgage sisteminde kredi erken kapatılırsa ek bir maliyetin ortaya çıkacağı doğru mu?
-Tasarıda yer alan ve eleştirilere hedef olan bir uygulama söz konusu. Bu uygulamaya göre, sabit faizli kredi kullanımında tüketici yüzde 2 oranında erken kapama komisyonu ödeyecek. Erken kapamalarda tüketiciye yansıyan herhangi bir maliyet bulunmuyor. Bu nedenle de tüketicilerin değişken ve sabit faizli kredi kullanırken bu unsura dikkat etmeleri gerekiyor.
4-Sistemin maliyet avantajı bulunuyor mu?
-Başlangıç aşamasında müşteri maliyetlerinde bir farklılık söz konusu olmayacak. Zaman içinde ikincil piyasanın gelişmesine bağlı olarak bankalar daha kolay finansman sağlayacak. Bu süreçte de uygun ekonomik koşullara da bağlı olarak faiz oranlarında düşüş gündeme gelebilir. Konut kredisi veren bütün bankalar mortgage sistemi konusunda hazırlıklarını tamamlamak üzereler.
5-Mortgage kapsamında alınacak konutlarda imar zorunluluğu var mı?
-Sistem kapsamında kat irtifakı tapusu olan konutların yanı sıra bitmemiş konutlar için de kredi alınabilecek. Deprem yönetmeliğine uygun yapılmış ve iskanı alınmış konutlar mortgage sistemi için uygun olacak. Bu sistemle istenilen her ev alınamayacak. Öncelikle imara uygun olması zorunluluğu aranacak. Banka ev konusunda inceleme yapacak, uygun bulunması halinde kredi verecek.
6-Bu süreçte konut fiyatları yükselir mi?
-Son dönemde yaşanan faiz oranlarındaki düşük ve vadelerdeki uzama konut talebini arttırıyor. Bu nedenle de fiyatlarda artış söz konusu. Sistemin yaşama geçmesinin ardından artan talebe paralel olarak fiyatlarda düşüş gündeme gelebilir. Konut fiyatları ve kiralar arz-talep dengesine göre şekillenir.
7-Mortgage sistemi ile bankalardan kullanılan konut kredileri arasındaki fark nedir?
-Sistemin konut kredisi faiz oranları üzerinde direk bir etkisi bulunuyor. Bankalar ise faizlerini piyasa koşullarına göre belirler. Faiz oranlarının bugünkü tablodaki görünümü maliyete kıyasla makul görünüyor. Genel faiz oranlarının seyrine göre bankalar da fiyatlama yapacaktır. Mortgage sistemine göre, alınacak evin tutarının yüzde 25'i kadar peşinat verecek.
8-Piyasalara etkisi nasıl olacak?
- Sistemin, konut kredisi faiz oranları üzerinde direk bir etkisi olmayacak. Ancak, tüketiciler açısından bakıldığında değişken faizli kredi kullanımı ile faizlerin düşmesi için konut alımlarını bekletmelerine gerek kalmayacak.
9-Mortgage kapsamında satın alınan ev parasal sıkıntıya girildiğinde satılabilir mi?
-İki taksit ödenmediğinde ev sahibine bir aylık bir süre tanınacak. Borç ödenmediğinde o zamana kadar yapılan ödemeler geri verilecek ev de banka tarafından satılacak. 10 yıl taksit ödedikten sonra ev başkasına devredilebilecek. Ancak bunun için kalan borcun yüzde 2'sinin ceza olarak ödenmesi gerekiyor. Kredi kapatılıp, ipotek kaldırılırsa evi satmak mümkün olacak. Borcu erken kapatma halinde ise yüzde 2'si kadar komisyon alınacak.
10-Vergi muafiyeti olacak mı?
-Ekonomi ve maliye bakanları vergi muafiyetine gidilmeyeceği konusunda açıklamalar yaptı. Ancak, tasarıda bir konutu olanlar 100 bin YTL'den fazla olmamak koşuluyla ikinci bir konut alırlarsa da vergi dışı kalması planlanıyor.
11-Ödeme planı nasıl olacak?
-Konutun yüzde 25'inin peşin ödenmesi zorunlu. Örneğin 150 YTL'lik bir ev alan tüketici 30 yılda yaklaşık 700 bin YTL ödeyecek. Bu tablo kapsamında, aylık faiz yüzde 1.2, vade 30 yıl, toplam ödenecek miktar 699.647 YTL, toplam ödenecek faiz 549 bin 647 ve aylık ödeme de bin 943 YTL olacak.
12-Evi olan da yararlanabilir mi?
- Sistem herkese açık olacak. Geçmiş ve mevcut kredi performansında olumsuzluğu bulunmayan, alacağı evin taksitini aylık net geliri ile ödeyebileceğini belgeleyen herkes yararlanabilecek.
13-Dikkat edilmesi gereken konular neler?
- Vatandaşlar, öncelikle bütçe ve ödeme planı yapılarak ne kadar taksiti ödeyebileceğini doğru belirlemeli. Kredi koşulları iyi bir şekilde araştırılmalı. Konutun yasa kapsamında uygunluğuna bakılmalı. Finans kurumları kişinin alım gücü ve ekonomik yükümlülüklerine dikkat edileceğinden harcamalar kontrol altında tutulmalı. Konutun rayiç bedeli doğru tespit edilmeli.
14-Hangi tip konutlar alınabilir?
-Her türlü konut satın alınabilecek. Mortgage istenen evin, en az kat mülkiyetine dönüşümlü yüzde 80'i tamamlanmış olması koşulu aranacak.
15-Konutun bütün maliyetleri karşılanacak mı?
-Sistemden yararlanabilmek için konutun maliyetinin yüzde 25'i peşinat olarak satıcıya ödenecek. Ev kredi talep eden taksitleri ödeyememe ihtimaline karşı sigorta yaptıracak. Aynı zamanda hayat sigortası ve doğal afet sigortası da yaptırılacak.
16-Sistem nasıl işleyecek?
-Konut almak isteyenler broker yardımı veya doğrudan kredi alacak. Krediyi veren kurum, sözleşmeyi değerli evrak olarak portföyüne dahil edece veya özel ipotek finans kuruluşuna satacak. İpotek finans kurumu, sözleşmeyi yurtiçi ve dışından yatırımcılara satarak fon yaratacak. Fon krediyi sağlayan finans kuruluşundan yeni sözleşme almak için kaynak görevi görecek. En son aşamada da, finans kuruluşları piyasadaki likidite sorununun çözülmesinde yardımcı olarak sistemin büyümesini sağlayacak.
17-Mortgage kredileri nereden alınacak?
-Konut kredisi veren bankalar mortgage faaliyetini de sürdürecek. BDDK tarafından konut finansmanı faaliyetinde bulunması uygun görülen finansal kiralama şirketleri ve finansman şirketleri kurulabilecek. Bu kapsamdaki kredilerin yeniden finansmanı amacıyla kullandırılan krediler de konut finansmanı kapsamında olacak.
18-Banka ile sorun çıkarsa nasıl çözümlenecek?
-Tüketiciler, konut ve krediyle ilgili her türlü itirazı Tüketici Mahkemeleri'ne yapabilecek. Konutu satan şirket veya kredi kullanılan kuruluştan memnun olmamaları halinde Tüketici Mahkemeleri'ne dava açabilecek.
19-sistemde konut ipoteği dışında başka bir teminat istenecek mi?
-Finansman kuruluşun ödemeleri, bir kıymetli evraka bağlanması ya da kıymetli evrak kabul etmek suretiyle teminat altına alınması yasaklanacak. Buna karşın tüketiciden bir kıymetli evrak alınacak olursa tüketici, bu evrakı konut finansmanı kuruluşundan geri isteyebilecek. Bu evrakın devri durumunda tüketicinin uğradığı zarar karşılanmak zorunda olacak. Kredilerde geri ödeme tutarlarının finansal kiralama işlemlerinde ise kira bedellerinin anaparayı aşan kısmı bu kapsamda faiz olarak kabul edilecek.
20-Bu sistemin riski nedir?
-Bir ülke piyasasında ciddi bir kriz ya da istikrar bozukluğu yaşanması durumunda sistemin zarar görmesi söz konusu olabiliyor. Bankalar, tüketiciye YTL ağırlıklı olmak üzere 10-30 yıl gibi uzun vadeli krediler verebiliyor. Bankalar kısa vadeli ve büyük oranda döviz borçlanıyor. Ekonomide olağanüstü bir kriz durumunda, döviz fiyatları ve faizlerdeki artış banka maliyetlerini arttıracaktır. Böyle bir tabloda banka battıysa, Tüketici Kanunu kapsamında erken kapat veya borcunu ver veya faizini yükselt gibi bir baskı yapamazlar. Önce sigorta devreye girer. Sigorta, ödenmeyen taksitleri öder. Borçlu da normal ödeme geçtikten sonra sigortaya borcunu ödeyecek.
Mortgage’ın Faydaları, Avantajları
* Sistem konut sahibi olmak isteyen kişi açısından en mantıklı faiz oranını ve en makul geri ödeme koşullarını mümkün kıldığı için, geri ödeme vadeleri ve miktarları kişinin durumuna göre ayarlanabilir olduğu için, dar gelirli ya da orta sınıf mensuplarına konut sahibi olma imkanı verecek.
* Aylık ödemeler çok uzun döneme yayıldığı için oldukça düşük olacak. Bu nedenle pek çok kişi sistemden yararlanabilecek. Kira öder gibi aylık çok cüzi rakamlarla konut sahibi olunacak.
* Satın alınan konut vade bitimine kadar sigorta ettirilecek, böylece risklere karşı harcanan emek sigortalanmış olacak. Konut sigortalı olduğu için doğal afetlerde zarar sigorta şirketi tarafından ödenecek.
* Emlak piyasası ve inşaat sektörü canlanacak.
* Konutların bedeli tarafsız kuruluşlarca belirlenecek.
* Sadece iskan sahibi yasal konutlar bu sistemde yer alacak bu nedenle sistemde inşaat kalitesi yükselecek. Binalar doğal afetlere karşı dayanıklı olacak.
* Konut kredisi alan kişilerin hayat sigortası yaptırması zorunlu tutulacak. Kredi alan kişilerin vefat etmesi durumunda vefat edenin yakınları devam etmek zorunda olmayacaklar.
* Konut sahibi olmaya çalışan vatandaş aynı anda hem konut kredisine hem de kiraya ödeme yapmayacak. Oturduğu eve kira öder gibi sahip olabilecek. Vatandaş böylelikle kooperatif sisteminden de kurtulmuş olacak.
Kamuoyunda mortgage (tutsat) olarak bilinen tasarının Meclis'ten geçerek yasalaşmasının ardından konut sektöründe yeni bir dönem başlıyor.
Bakan Şener, mortgage kredisinin ancak hesabını iyi yapan insanlar tarafından kullanılabileceğini belirterek, "Düzenli bir gelir olmazsa olmaz" dedi. Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener, mortgage'ın insanlara bedava ev dağıtma sistemi olmadığını, bir kredilendirme sistemi olduğunu söyledi. Şener, tutsat ile ellerinde az miktar para olan ve belli miktar taksit ödeyebilecek durumda olanların ev sahibi olabileceklerini kaydetti. Şener, "Düzenli ödeme yapma imkanı olmayan mortgage kredisinden yararlanamayacak'' dedi. Şener sistemin gerekçesini ve getirilerini şöyle sıraladı: "Ne avantajı var? Yok gibi görünüyor. Bankaya gidecek, kredi alacak, herhangi bir konut kredisi gibi kredisini alacak. Örneğin, şu an konut kredisi alanlar faizin yüzde 5'i kadar Banka Sigorta Muameleleri Vergisi (BSMV) ödemeyecekler. Mortgage çıkmasa bankalar konut kredilerine sınır getirmek zorunda kalacaklardı. Bankalar konut kredisi vermeye devam edecekler. Uzun vadede sistem tamamıyla oturmuş, yerleşmiş olacak. Gelecek kuşaklar için de güçlü kredilendirme mekanizması oluşacak.''
Mortgage Hakkında Merak Ettikleriniz
* Mortgage kredisini kim verecek? Konut kredisi veren bankalar mortgage faaliyetini de sürdürecek. BDDK tarafından konut finansmanı faaliyetinde bulunması uygun görülen finansal kiralama şirketleri ve finansman şirketleri de kurulabilecek.
* Borçlanma nasıl olacak? Konutun yüzde 25'inin peşin ödenmesi zorunlu. Örneğin 150 bin YTL'lik bir ev alan tüketici 30 yılda yaklaşık 700 bin YTL ödeyecek. Bu tablo kapsamında, aylık faiz yüzde 1.2, vade 30 yıl, toplam ödenecek miktar 699.647 YTL, toplam ödenecek faiz 549 bin 647 ve aylık ödeme de bin 943 YTL olacak.
* Evi olan da sistemden yararlanabilir mi? Sistem herkese açık olacak. Geçmiş ve mevcut kredi performansında olumsuzluğu bulunmayan, alacağı evin taksitini aylık net geliri ile ödeyebileceğini belgeleyen herkes yararlanabilecek.
* Dikkat edilmesi gereken konular neler? Vatandaşlar, öncelikle bütçe ve ödeme planı yaparak ne kadar taksiti ödeyebileceğini doğru belirlemeli. Kredi koşulları iyi bir şekilde araştırılmalı. Konutun yasa kapsamında uygunluğuna bakılmalı. Konutun rayiç bedeli doğru tespit edilmeli.
* Faiz sabit mi olacak? Tüketiciye sabit ve değişken faiz olmak üzere iki seçenek sunulacak. Sabit faizde ilk taksitte ne ödeniyorsa, vade sonunda da aynı taksit ödenecek. Sözleşmede başlangıçta belirlenen oran her iki tarafın da rızası olmadan değiştirilemeyecek.
* Kredi kullanan değişken faizi tercih etti ve bir süre sonra piyasada faizler aşırı yükseldi. Bundan nasıl etkilenecek? Bankaların baz alacağı endeksler Merkez Bankası tarafından belirlenecek. Fiyatlamalar endeks faiz oranı üzerine katılacak marjlarla oluşturulacak. Müşterinin kullanacağı endeks ve marj oranı sözleşmede yer alacak. Değişken faizde, azami oran sözleşme ile başlangıç tarihinde belirlenecek. Faiz oranları düştüğünde tüketicinin taksitleri de düşecek. Faizlerin yükselmesi durumunda da taksit tutarları sözleşmede belirlenen azami oran kadar yükselebilecek. Müşteriler, faizli kredinin etkileri konusunda ayrıntılı bir şekilde bilgilendirilecek.
* Krediyi kullanan borcunu ödemezse ne olacak? Taksidini iki ay aksatan müşteriye banka bir ay süre verecek. Üçüncü ay sonunda da taksidini ödemezse banka, ipotek ettiği evi satma hakkına sahip olacak. Satıştan gelen paradan banka alacağını mahsup edecek ve kalanını müşteriye iade edecek.
* Evin devir ya da satışı mümkün mü? 10 yıl taksit ödedikten sonra ev başkasına devredilebilecek. Ancak bunun için kalan borcun yüzde 2'sinin ceza olarak ödenmesi gerekiyor. Kredi kapatılıp, ipotek kaldırılırsa evi satmak mümkün olacak. Borcu erken kapatma halinde ise yüzde 2'si kadar ceza alınacak.
* Borcunu vadesinden önce kapatmak isteyenlerin durumu ne olacak? Ödeme takviminin bir aşamasında borcunun kalanını kapatmak isteyenler kalan borcun yüzde 2'si oranında erken kapama cezası ödeyecek.
* Mortgage'ın şu anda uygulanan banka kredisinden farkı ne? Şu an konut kredisi alanlar faizin yüzde 5'i kadar Banka Sigorta Muameleleri Vergisi (BSMV) ödüyor. Bankalar, konut kredisi olarak vermiş oldukları kaynağı mevduat ve sendikasyon kredilerinden karşılıyorlar. Mevduatın büyük bir kısmı 3 aydan daha kısa vadeli. Vade uyumsuzluğu nedeniyle yüksek faiz uygulanıyor.
* Vatandaş başvurduğunda krediyi hemen alabilecek mi? Hayır. Bankalar tanıtım broşürleri hazırlayacak, kredi riskleri kitapçıkta yer alacak. Hangi alternatiflerin hangi avantaj ve dezavantajları olduğu örneklerle yer alacak.
* Hangi konutlar sistemden yararlanacak? Arzı artıracak mekanizmaları desteklemek amacıyla proje ve inşa halindeki konutlar da mortgage kredileriyle desteklenecek. Kendi arsası üzerine konut yapacaklar da sistemden faydalanabilecek. Ancak konutun iskan izni olması, yani yasal olması gerekecek. Deprem yönetmeliğine uygun yapılmış ve iskanı alınmış konutlar mortgage sistemi için uygun olacak. Bu sistemle istenilen her ev alınamayacak. Öncelikle imara uygun olması zorunluluğu aranacak. Banka ev konusunda inceleme yapacak, uygun bulunması halinde kredi verecek.
* Sistem nasıl işleyecek? Konut almak isteyenler broker yardımı veya doğrudan kredi alacak. Krediyi veren kurum, sözleşmeyi değerli evrak olarak portföyüne dahil edecek veya özel ipotek finans kuruluşuna satacak. İpotek finans kurumu, sözleşmeyi yurtiçi ve yurtdışından yatırımcılara satarak fon yaratacak. Fon krediyi sağlayan finans kuruluşundan yeni sözleşme almak için kaynak görevi görecek.
* Sistemde konut ipoteği dışında başka bir teminat istenecek mi? Finansman kuruluşun ödemeleri, bir kıymetli evraka bağlanması ya da kıymetli evrak kabul etmek suretiyle teminat altına alınması yasaklanacak. Buna karşın tüketiciden bir kıymetli evrak alınacak olursa tüketici, bu evrakı konut finansmanı kuruluşundan geri isteyebilecek. Bu evrakın devri durumunda tüketicinin uğradığı zarar karşılanmak zorunda olacak. Kredilerde geri ödeme tutarlarının finansal kiralama işlemlerinde ise kira bedellerinin anaparayı aşan kısmı bu kapsamda faiz olarak kabul edilecek.
* Bu sistemin riski nedir? Bir ülke piyasasında ciddi bir kriz ya da istikrar bozukluğu yaşanması durumunda sistemin zarar görmesi söz konusu olabiliyor. Bankalar, tüketiciye YTL ağırlıklı olmak üzere 10-30 yıl gibi uzun vadeli krediler verebiliyor. Bankalar kısa vadeli ve büyük oranda döviz borçlanıyor. Ekonomide olağanüstü bir kriz durumunda, döviz fiyatları ve faizlerdeki artış banka maliyetlerini arttıracaktır. Önce sigorta devreye girer. Sigorta, ödenmeyen taksitleri öder. Borçlu da normal ödeme geçtikten sonra sigortaya borcunu ödeyecek.
* Mortgage sistemine dahil olan çiftlerin boşanması veya vefatı halinde ne olacak? Bankalar, mortgage'a geçecek tüketicilerde krediyi kullanan kişinin eşine 'Eş Muvafakatnamesi' adı altında bir feragatname imzalatacaklar. Böylece eş bankaya karşı yasal olarak evden vazgeçmiş olacak. Mortgage kredisi kullanan kişinin vefatı halinde banka hayat sigortasından kalan borcun tamamını alacak.
20 Soruda Mortgage
Mortgage yasası merakla bekleniyor. Kredi faizleri düşecek mi? Mevcut konut kredisi kullananlar ne olacak? Yasa tasarısındaki vergi teşviki değişecek mi? İşte mortgage ile ilgili ayrıntılar....
Vatandaştan yatırımcıya, müteahhitten bankacılara kadar geniş bir kesimin merakla beklediği, "kira öder gibi ev sahibi olmayı sağlayacak mortgage" sistemi yaşama geçiyor. Sistemden kimlerin yararlanabileceği, konut kredilerden farkının ne olduğu, faiz dışında maliyeti ve para cinsinden riskinin bulunup bulunmadığı, yararlanmak için uyulacak kurallar en çok merak edilen konuların başında geliyor.
Mortgage tasarısı Meclis'te görüşülürken, uzmanlar sisteme ilişkin en çok merak edilen soruların yanıtını ANKA'ya değerlendirdi:
1-Mortgage sisteminin tüketiciye yararı ne olacak?
-Yaşama geçmesi ile birlikte faizlerin serbest bırakılması gündeme gelecek. Sistemden yararlanacak müşteriler sabit veya değişken faiz oranları arasında tercih yapabilecek. Değişken faizli krediler ile, konut almak için kredi faizlerinin düşmesini beklemelerine gerek kalmayacak.
2-Değişken faizin bir riski var mı?
-Bankaların baz alacağı endeksler Merkez Bankası tarafından belirlenecek. Fiyatlamalar endeks faiz oranı üzerine katılacak marjlarla oluşturulacak. Müşterinin kullanacağı endeks ve marj oranı sözleşmede yer alacak. Değişken faizde, azami oran sözleşme ile başlangıç tarihinde belirlenecek. Faiz oranları düştüğünde tüketicinin taksitleri de düşecek. Faizlerin yükselmesi durumunda da taksit tutarları sözleşmede belirlenen azami oran kadar yükselebilecek. Müşteriler, faizli kredinin etkileri konusunda ayrıntılı bir şekilde bilgilendirilecek.
3-Mortgage sisteminde kredi erken kapatılırsa ek bir maliyetin ortaya çıkacağı doğru mu?
-Tasarıda yer alan ve eleştirilere hedef olan bir uygulama söz konusu. Bu uygulamaya göre, sabit faizli kredi kullanımında tüketici yüzde 2 oranında erken kapama komisyonu ödeyecek. Erken kapamalarda tüketiciye yansıyan herhangi bir maliyet bulunmuyor. Bu nedenle de tüketicilerin değişken ve sabit faizli kredi kullanırken bu unsura dikkat etmeleri gerekiyor.
4-Sistemin maliyet avantajı bulunuyor mu?
-Başlangıç aşamasında müşteri maliyetlerinde bir farklılık söz konusu olmayacak. Zaman içinde ikincil piyasanın gelişmesine bağlı olarak bankalar daha kolay finansman sağlayacak. Bu süreçte de uygun ekonomik koşullara da bağlı olarak faiz oranlarında düşüş gündeme gelebilir. Konut kredisi veren bütün bankalar mortgage sistemi konusunda hazırlıklarını tamamlamak üzereler.
5-Mortgage kapsamında alınacak konutlarda imar zorunluluğu var mı?
-Sistem kapsamında kat irtifakı tapusu olan konutların yanı sıra bitmemiş konutlar için de kredi alınabilecek. Deprem yönetmeliğine uygun yapılmış ve iskanı alınmış konutlar mortgage sistemi için uygun olacak. Bu sistemle istenilen her ev alınamayacak. Öncelikle imara uygun olması zorunluluğu aranacak. Banka ev konusunda inceleme yapacak, uygun bulunması halinde kredi verecek.
6-Bu süreçte konut fiyatları yükselir mi?
-Son dönemde yaşanan faiz oranlarındaki düşük ve vadelerdeki uzama konut talebini arttırıyor. Bu nedenle de fiyatlarda artış söz konusu. Sistemin yaşama geçmesinin ardından artan talebe paralel olarak fiyatlarda düşüş gündeme gelebilir. Konut fiyatları ve kiralar arz-talep dengesine göre şekillenir.
7-Mortgage sistemi ile bankalardan kullanılan konut kredileri arasındaki fark nedir?
-Sistemin konut kredisi faiz oranları üzerinde direk bir etkisi bulunuyor. Bankalar ise faizlerini piyasa koşullarına göre belirler. Faiz oranlarının bugünkü tablodaki görünümü maliyete kıyasla makul görünüyor. Genel faiz oranlarının seyrine göre bankalar da fiyatlama yapacaktır. Mortgage sistemine göre, alınacak evin tutarının yüzde 25'i kadar peşinat verecek.
8-Piyasalara etkisi nasıl olacak?
- Sistemin, konut kredisi faiz oranları üzerinde direk bir etkisi olmayacak. Ancak, tüketiciler açısından bakıldığında değişken faizli kredi kullanımı ile faizlerin düşmesi için konut alımlarını bekletmelerine gerek kalmayacak.
9-Mortgage kapsamında satın alınan ev parasal sıkıntıya girildiğinde satılabilir mi?
-İki taksit ödenmediğinde ev sahibine bir aylık bir süre tanınacak. Borç ödenmediğinde o zamana kadar yapılan ödemeler geri verilecek ev de banka tarafından satılacak. 10 yıl taksit ödedikten sonra ev başkasına devredilebilecek. Ancak bunun için kalan borcun yüzde 2'sinin ceza olarak ödenmesi gerekiyor. Kredi kapatılıp, ipotek kaldırılırsa evi satmak mümkün olacak. Borcu erken kapatma halinde ise yüzde 2'si kadar komisyon alınacak.
10-Vergi muafiyeti olacak mı?
-Ekonomi ve maliye bakanları vergi muafiyetine gidilmeyeceği konusunda açıklamalar yaptı. Ancak, tasarıda bir konutu olanlar 100 bin YTL'den fazla olmamak koşuluyla ikinci bir konut alırlarsa da vergi dışı kalması planlanıyor.
11-Ödeme planı nasıl olacak?
-Konutun yüzde 25'inin peşin ödenmesi zorunlu. Örneğin 150 YTL'lik bir ev alan tüketici 30 yılda yaklaşık 700 bin YTL ödeyecek. Bu tablo kapsamında, aylık faiz yüzde 1.2, vade 30 yıl, toplam ödenecek miktar 699.647 YTL, toplam ödenecek faiz 549 bin 647 ve aylık ödeme de bin 943 YTL olacak.
12-Evi olan da yararlanabilir mi?
- Sistem herkese açık olacak. Geçmiş ve mevcut kredi performansında olumsuzluğu bulunmayan, alacağı evin taksitini aylık net geliri ile ödeyebileceğini belgeleyen herkes yararlanabilecek.
13-Dikkat edilmesi gereken konular neler?
- Vatandaşlar, öncelikle bütçe ve ödeme planı yapılarak ne kadar taksiti ödeyebileceğini doğru belirlemeli. Kredi koşulları iyi bir şekilde araştırılmalı. Konutun yasa kapsamında uygunluğuna bakılmalı. Finans kurumları kişinin alım gücü ve ekonomik yükümlülüklerine dikkat edileceğinden harcamalar kontrol altında tutulmalı. Konutun rayiç bedeli doğru tespit edilmeli.
14-Hangi tip konutlar alınabilir?
-Her türlü konut satın alınabilecek. Mortgage istenen evin, en az kat mülkiyetine dönüşümlü yüzde 80'i tamamlanmış olması koşulu aranacak.
15-Konutun bütün maliyetleri karşılanacak mı?
-Sistemden yararlanabilmek için konutun maliyetinin yüzde 25'i peşinat olarak satıcıya ödenecek. Ev kredi talep eden taksitleri ödeyememe ihtimaline karşı sigorta yaptıracak. Aynı zamanda hayat sigortası ve doğal afet sigortası da yaptırılacak.
16-Sistem nasıl işleyecek?
-Konut almak isteyenler broker yardımı veya doğrudan kredi alacak. Krediyi veren kurum, sözleşmeyi değerli evrak olarak portföyüne dahil edece veya özel ipotek finans kuruluşuna satacak. İpotek finans kurumu, sözleşmeyi yurtiçi ve dışından yatırımcılara satarak fon yaratacak. Fon krediyi sağlayan finans kuruluşundan yeni sözleşme almak için kaynak görevi görecek. En son aşamada da, finans kuruluşları piyasadaki likidite sorununun çözülmesinde yardımcı olarak sistemin büyümesini sağlayacak.
17-Mortgage kredileri nereden alınacak?
-Konut kredisi veren bankalar mortgage faaliyetini de sürdürecek. BDDK tarafından konut finansmanı faaliyetinde bulunması uygun görülen finansal kiralama şirketleri ve finansman şirketleri kurulabilecek. Bu kapsamdaki kredilerin yeniden finansmanı amacıyla kullandırılan krediler de konut finansmanı kapsamında olacak.
18-Banka ile sorun çıkarsa nasıl çözümlenecek?
-Tüketiciler, konut ve krediyle ilgili her türlü itirazı Tüketici Mahkemeleri'ne yapabilecek. Konutu satan şirket veya kredi kullanılan kuruluştan memnun olmamaları halinde Tüketici Mahkemeleri'ne dava açabilecek.
19-sistemde konut ipoteği dışında başka bir teminat istenecek mi?
-Finansman kuruluşun ödemeleri, bir kıymetli evraka bağlanması ya da kıymetli evrak kabul etmek suretiyle teminat altına alınması yasaklanacak. Buna karşın tüketiciden bir kıymetli evrak alınacak olursa tüketici, bu evrakı konut finansmanı kuruluşundan geri isteyebilecek. Bu evrakın devri durumunda tüketicinin uğradığı zarar karşılanmak zorunda olacak. Kredilerde geri ödeme tutarlarının finansal kiralama işlemlerinde ise kira bedellerinin anaparayı aşan kısmı bu kapsamda faiz olarak kabul edilecek.
20-Bu sistemin riski nedir?
-Bir ülke piyasasında ciddi bir kriz ya da istikrar bozukluğu yaşanması durumunda sistemin zarar görmesi söz konusu olabiliyor. Bankalar, tüketiciye YTL ağırlıklı olmak üzere 10-30 yıl gibi uzun vadeli krediler verebiliyor. Bankalar kısa vadeli ve büyük oranda döviz borçlanıyor. Ekonomide olağanüstü bir kriz durumunda, döviz fiyatları ve faizlerdeki artış banka maliyetlerini arttıracaktır. Böyle bir tabloda banka battıysa, Tüketici Kanunu kapsamında erken kapat veya borcunu ver veya faizini yükselt gibi bir baskı yapamazlar. Önce sigorta devreye girer. Sigorta, ödenmeyen taksitleri öder. Borçlu da normal ödeme geçtikten sonra sigortaya borcunu ödeyecek.
Mortgage’ın Faydaları, Avantajları
* Sistem konut sahibi olmak isteyen kişi açısından en mantıklı faiz oranını ve en makul geri ödeme koşullarını mümkün kıldığı için, geri ödeme vadeleri ve miktarları kişinin durumuna göre ayarlanabilir olduğu için, dar gelirli ya da orta sınıf mensuplarına konut sahibi olma imkanı verecek.
* Aylık ödemeler çok uzun döneme yayıldığı için oldukça düşük olacak. Bu nedenle pek çok kişi sistemden yararlanabilecek. Kira öder gibi aylık çok cüzi rakamlarla konut sahibi olunacak.
* Satın alınan konut vade bitimine kadar sigorta ettirilecek, böylece risklere karşı harcanan emek sigortalanmış olacak. Konut sigortalı olduğu için doğal afetlerde zarar sigorta şirketi tarafından ödenecek.
* Emlak piyasası ve inşaat sektörü canlanacak.
* Konutların bedeli tarafsız kuruluşlarca belirlenecek.
* Sadece iskan sahibi yasal konutlar bu sistemde yer alacak bu nedenle sistemde inşaat kalitesi yükselecek. Binalar doğal afetlere karşı dayanıklı olacak.
* Konut kredisi alan kişilerin hayat sigortası yaptırması zorunlu tutulacak. Kredi alan kişilerin vefat etmesi durumunda vefat edenin yakınları devam etmek zorunda olmayacaklar.
* Konut sahibi olmaya çalışan vatandaş aynı anda hem konut kredisine hem de kiraya ödeme yapmayacak. Oturduğu eve kira öder gibi sahip olabilecek. Vatandaş böylelikle kooperatif sisteminden de kurtulmuş olacak.
11 Mayıs 2007 Cuma
Bankaların internet Adresleri
İLLER BANKASI
TÜRKİYE İHRACAT KREDİ BANKASI A.Ş.
TÜRKİYE KALKINMA BANKASI A.Ş.
BAYINDIRBANK A.Ş.
MİLLİ AYDIN BANKASI T.A.Ş. (TARİŞBANK A.Ş.)
TOPRAKBANK A.Ş.
T.TİCARET BANKASI A.Ş.
ÇALIK YATIRIM BANKASI A.Ş.
DİLER YATIRIM BANKASI A.Ş.
GSD YATIRIM BANKASI A.Ş.
İMKB TAKAS VE SAKLAMA BANKASI A.Ş.
NUROL YATIRIM BANKASI A.Ş.
TOPRAK YATIRIM BANKASI A.Ş.
TÜRKİYE SINAİ KALKINMA BANKASI A.Ş.
T.C.ZİRAAT BANKASI
TÜRKİYE HALK BANKASI A.Ş.
TÜRKİYE VAKIFLAR BANKASI T.A.O.
ADABANK A.Ş.
AKBANK T.A.Ş.
ALTERNATİF BANK A.Ş.
ANADOLU BANK A.Ş.
DENİZ BANK A.Ş.
FİBABANK A.Ş.
FİNANSBANK A.Ş.
KOÇ BANK A.Ş.
MNG BANK A.Ş.
OYAK BANK A.Ş.
PAMUKBANK T.A.Ş.
ŞEKERBANK T.A.Ş.
TEKFENBANK A.Ş.
TEKSTİL BANKASI A.Ş.
T.DIŞ TİCARET BANKASI A.Ş.
T.EKONOMİ BANKASI A.Ş.
T.GARANTİ BANKASI A.Ş.
T.İMAR BANKASI T.A.Ş.
T.İŞ BANKASI A.Ş.
TURKISH BANK A.Ş.
YAPI VE KREDİ BANKASI A.Ş.
ARAP TÜRK BANKASI A.Ş.
BNP-AK DRESDNER BANK A.Ş.
HSBC BANK A.Ş.
SİTEBANK A.Ş.
CITIBANK N.A.
CREDIT LYONNAIS BANK
CREDIT SUISSE FIRST BOSTON
JP MORGAN CHASE BANK
SOCIETE GENERALE S.A.
WESTDEUTSCHE LANDESBANK A.G.
AL BARAKA TÜRK ÖZEL FİNANS KURUMU A.Ş.
ANADOLU FİNANS KURUMU A.Ş.
ASYA FİNANS KURUMU A.Ş.
FAMILY FİNANS KURUMU A.Ş.
KUVEYT TÜRK EVKAF FİNANS KURUMU
TÜRKİYE İHRACAT KREDİ BANKASI A.Ş.
TÜRKİYE KALKINMA BANKASI A.Ş.
BAYINDIRBANK A.Ş.
MİLLİ AYDIN BANKASI T.A.Ş. (TARİŞBANK A.Ş.)
TOPRAKBANK A.Ş.
T.TİCARET BANKASI A.Ş.
ÇALIK YATIRIM BANKASI A.Ş.
DİLER YATIRIM BANKASI A.Ş.
GSD YATIRIM BANKASI A.Ş.
İMKB TAKAS VE SAKLAMA BANKASI A.Ş.
NUROL YATIRIM BANKASI A.Ş.
TOPRAK YATIRIM BANKASI A.Ş.
TÜRKİYE SINAİ KALKINMA BANKASI A.Ş.
T.C.ZİRAAT BANKASI
TÜRKİYE HALK BANKASI A.Ş.
TÜRKİYE VAKIFLAR BANKASI T.A.O.
ADABANK A.Ş.
AKBANK T.A.Ş.
ALTERNATİF BANK A.Ş.
ANADOLU BANK A.Ş.
DENİZ BANK A.Ş.
FİBABANK A.Ş.
FİNANSBANK A.Ş.
KOÇ BANK A.Ş.
MNG BANK A.Ş.
OYAK BANK A.Ş.
PAMUKBANK T.A.Ş.
ŞEKERBANK T.A.Ş.
TEKFENBANK A.Ş.
TEKSTİL BANKASI A.Ş.
T.DIŞ TİCARET BANKASI A.Ş.
T.EKONOMİ BANKASI A.Ş.
T.GARANTİ BANKASI A.Ş.
T.İMAR BANKASI T.A.Ş.
T.İŞ BANKASI A.Ş.
TURKISH BANK A.Ş.
YAPI VE KREDİ BANKASI A.Ş.
ARAP TÜRK BANKASI A.Ş.
BNP-AK DRESDNER BANK A.Ş.
HSBC BANK A.Ş.
SİTEBANK A.Ş.
CITIBANK N.A.
CREDIT LYONNAIS BANK
CREDIT SUISSE FIRST BOSTON
JP MORGAN CHASE BANK
SOCIETE GENERALE S.A.
WESTDEUTSCHE LANDESBANK A.G.
AL BARAKA TÜRK ÖZEL FİNANS KURUMU A.Ş.
ANADOLU FİNANS KURUMU A.Ş.
ASYA FİNANS KURUMU A.Ş.
FAMILY FİNANS KURUMU A.Ş.
KUVEYT TÜRK EVKAF FİNANS KURUMU
FİNANSAL FORMÜLLER
TEMETTÜ ORANI:
Dönem başında satın alınan bir hisse senedine ödenen paranın ne kadarının yıl içinde temettü olarak geri alındığını gösterir.
a) Dönem İçinde Ödenen Hisse Başına Temettü / Hisse Senedinin Dönem Başı Fiyatı
b) Dönem İçinde Ödenen Toplam Temettü / Şirketin Dönem Başı Piyasa Değeri Net Dönem Karı / Net Satışlar
FİYAT/KAZANÇ ORANI:
Bir hisse senedinin fiyatının hisse başına kazancının kaç katı olduğunu gösterir. Hisse başına kazanç, şirketin dönem net karının dönem sonu hisse sayısına bölünmesi ile bulunur. Bu oran, dönem net karından imtiyazlı ve kurucu hisslere, yönetim kurulu ve çalışanlara ödenen temettü çıkarıldıktan sonra kalan karın dönem sonu hisse sayısına bölünerek daha hassas bir şekilde hesaplanabilir. Dönem karından düşülecek bu rakamların temini her zaman mümkün olmadığından bizim hesaplarımızda dönem net karı kullanılmıştır.
a) Hisse Senedinin Dönem Sonu Fiyatı / Dönem Hisse Başına Kazancı
b) Şirketin Dönem Sonu Piyasa Değeri / Şirketin Dönem Net Karı
PİYASA DEĞERİ/DEFTER DEĞERİ:
Bu oran hisse senedinin fiyatının hisse başına özsermaye değerinin kaç katı olduğunu gösterir.
a) Hisse Senedinin Dönem Sonu Fiyatı / Hisse Başına Ösermaye
b) Şirketin Dönem Sonu Piyasa Değeri / Şirketin Dönem Sonu Sermayesi
KAR DAĞITIM ORANI:
İşletmenin net dönem karından ne kadarının adi hisselere temettü olarak dağıtıldığını gösterir.
Toplam Temettü / Net Dönem Karı
İŞLEM GÖRME ORANI:
İşletmenin hisse senetlerinin yıl içinde tedavül kabilyetini gösterir.
İşlem Hacmi / Dönem Sonu Piyasa Değeri
PAY BAŞINA KAR:
İşletmenin hisse başına düşen net dönem karını göstermektedir.
Dönem Sonu Net Kar / Ödenmiş Sermaye/1000
NAKİT AKIŞ ORANI:
İşletmenin nakit rezervlerinin yabancı kaynakları karşılama gücünü göstermektedir.
Net Dönem Karı+Amortismanlar-Nakit Çıkışı Gerektirmeyen Giderler(Toplam) /Kısa Vadeli Borçlar-Uzun Vadeli Borçlar
CARİ ORAN:
Dönen varlıkların kısa vadeli borçları karşılama gücünü gösterir.
Döner Varlıklar / Kısa Vadeli Borçlar
LİKİDİTE ORANI:
Kısa vadede nakde dönüşebilecek döner varlıkların, kısa vadeli borçları karşılama gücünü göstermektedir.
Döner Varlıklar-Stoklar-Diğ. Döner Varlıklar / Kısa Vadeli Borçlar
ALACAK DEVİR HIZI: Ticari alacakların kaç kez satışlara dönüştüğünü göstermektedir. Genelede devir hızının yüksek olması ve artyması iyi bir gösterge olarak yorumlanabilir.
Net Satışlar / Kısa Vadeli Ticari Alacaklar
STOK DEVİR HIZI:
Stokların yıl içinde kaç kez satışalra dönüştürüldüğünü göstermektedir. Devir hızının yüksek olması işletmenin daha fazla kar etmesine olanak sağlamaktadır.
Satışların Maliyeti / (D.Başı Stok-D.Sonu Stok)/2
BORÇLANMA ORANI:
İşletmenin borçlanarak sağladığı yabancı kaynaklar ile, ortakların sağladığı ve faliyet sonucu yaratılan özsermaye arasındaki ilişkiyi göstermektedir.
Borçlar Toplamı / Özsermaye
KALDIRAÇ ORANI:
Bu oran aktiflerin ne kadar yabancı kaynaklarla (borçlarla) finanse edildiğini gösterir.
Borçlar Toplamı / Aktif Toplamı
KISA VADELİ BORÇLARIN TOPLAM BORÇLARA ORANI:
Ticari ve emek yoğun işletmelerdeyüksek sermaye yoğun ve sabit varlıkları yüksek işletmelerdeise düşük olması beklenen bu oran, toplam borç içinde kısa vadeli borcun payını dolayısıyla borçların risk yapısını göstermektedir.
Kısa Vadeli Borçlar / Borçlar Toplamı
FAİZ KARŞILAMA GÜCÜ:
İşletmenin finansman giderleri öncesi oluşan faliyet karı ile finansman giderlerini ne ölçüde karşılayabildiğini gösterir.
Dönem Karı-Finansman Giderleri / Finansman Giderleri
ÖZSERMAYE KARLILIĞI ORANI:
İşletmelerin özsermaye karlılığını göstermektedir.
Net Dönem Karı / Özsermaye
AKTİF KARLILIK ORANI:
Aktiflerde yapılan yatırımın net karlılığını göstermektedir. Karlılık, finansmanın yabancı veya özkaynaklarla yapılmış olmasına göre ayrıca değerlendirilmektedir.
Net Dönem Karı / Aktif Toplamı
BÜRÜT KAR MARJI ORANI:
İşletmenin satışlarnın brüt karlılığını göstermektedir.
Brüt Satış Karı / Net Satışlar
NET KAR MARJI ORANI:
İşletmenin satışlarının vergi sonrası kara göre karlılığını ölçmektedir. Net Dönem Karı / Net Satışlar
HAZİNE BONOSU VE BİR YILLIK DEVLET TAHVİLLERİ DÜZ GETİRİ FORMÜLÜ:
Nominal Değer / 1+((Vadeye Kalan/365)*Faiz Oranı)
HAZİNE BONOSU VE BİR YILLIK DEVLET TAHVİLLERİ BİLEŞİK GETİRİ FORMÜLÜ:
Nominal Değer / (1+Yıllık Bileşik Getiri Oranı)^(Vadeye Kalan Gün Sayısı/365
Dönem başında satın alınan bir hisse senedine ödenen paranın ne kadarının yıl içinde temettü olarak geri alındığını gösterir.
a) Dönem İçinde Ödenen Hisse Başına Temettü / Hisse Senedinin Dönem Başı Fiyatı
b) Dönem İçinde Ödenen Toplam Temettü / Şirketin Dönem Başı Piyasa Değeri Net Dönem Karı / Net Satışlar
FİYAT/KAZANÇ ORANI:
Bir hisse senedinin fiyatının hisse başına kazancının kaç katı olduğunu gösterir. Hisse başına kazanç, şirketin dönem net karının dönem sonu hisse sayısına bölünmesi ile bulunur. Bu oran, dönem net karından imtiyazlı ve kurucu hisslere, yönetim kurulu ve çalışanlara ödenen temettü çıkarıldıktan sonra kalan karın dönem sonu hisse sayısına bölünerek daha hassas bir şekilde hesaplanabilir. Dönem karından düşülecek bu rakamların temini her zaman mümkün olmadığından bizim hesaplarımızda dönem net karı kullanılmıştır.
a) Hisse Senedinin Dönem Sonu Fiyatı / Dönem Hisse Başına Kazancı
b) Şirketin Dönem Sonu Piyasa Değeri / Şirketin Dönem Net Karı
PİYASA DEĞERİ/DEFTER DEĞERİ:
Bu oran hisse senedinin fiyatının hisse başına özsermaye değerinin kaç katı olduğunu gösterir.
a) Hisse Senedinin Dönem Sonu Fiyatı / Hisse Başına Ösermaye
b) Şirketin Dönem Sonu Piyasa Değeri / Şirketin Dönem Sonu Sermayesi
KAR DAĞITIM ORANI:
İşletmenin net dönem karından ne kadarının adi hisselere temettü olarak dağıtıldığını gösterir.
Toplam Temettü / Net Dönem Karı
İŞLEM GÖRME ORANI:
İşletmenin hisse senetlerinin yıl içinde tedavül kabilyetini gösterir.
İşlem Hacmi / Dönem Sonu Piyasa Değeri
PAY BAŞINA KAR:
İşletmenin hisse başına düşen net dönem karını göstermektedir.
Dönem Sonu Net Kar / Ödenmiş Sermaye/1000
NAKİT AKIŞ ORANI:
İşletmenin nakit rezervlerinin yabancı kaynakları karşılama gücünü göstermektedir.
Net Dönem Karı+Amortismanlar-Nakit Çıkışı Gerektirmeyen Giderler(Toplam) /Kısa Vadeli Borçlar-Uzun Vadeli Borçlar
CARİ ORAN:
Dönen varlıkların kısa vadeli borçları karşılama gücünü gösterir.
Döner Varlıklar / Kısa Vadeli Borçlar
LİKİDİTE ORANI:
Kısa vadede nakde dönüşebilecek döner varlıkların, kısa vadeli borçları karşılama gücünü göstermektedir.
Döner Varlıklar-Stoklar-Diğ. Döner Varlıklar / Kısa Vadeli Borçlar
ALACAK DEVİR HIZI: Ticari alacakların kaç kez satışlara dönüştüğünü göstermektedir. Genelede devir hızının yüksek olması ve artyması iyi bir gösterge olarak yorumlanabilir.
Net Satışlar / Kısa Vadeli Ticari Alacaklar
STOK DEVİR HIZI:
Stokların yıl içinde kaç kez satışalra dönüştürüldüğünü göstermektedir. Devir hızının yüksek olması işletmenin daha fazla kar etmesine olanak sağlamaktadır.
Satışların Maliyeti / (D.Başı Stok-D.Sonu Stok)/2
BORÇLANMA ORANI:
İşletmenin borçlanarak sağladığı yabancı kaynaklar ile, ortakların sağladığı ve faliyet sonucu yaratılan özsermaye arasındaki ilişkiyi göstermektedir.
Borçlar Toplamı / Özsermaye
KALDIRAÇ ORANI:
Bu oran aktiflerin ne kadar yabancı kaynaklarla (borçlarla) finanse edildiğini gösterir.
Borçlar Toplamı / Aktif Toplamı
KISA VADELİ BORÇLARIN TOPLAM BORÇLARA ORANI:
Ticari ve emek yoğun işletmelerdeyüksek sermaye yoğun ve sabit varlıkları yüksek işletmelerdeise düşük olması beklenen bu oran, toplam borç içinde kısa vadeli borcun payını dolayısıyla borçların risk yapısını göstermektedir.
Kısa Vadeli Borçlar / Borçlar Toplamı
FAİZ KARŞILAMA GÜCÜ:
İşletmenin finansman giderleri öncesi oluşan faliyet karı ile finansman giderlerini ne ölçüde karşılayabildiğini gösterir.
Dönem Karı-Finansman Giderleri / Finansman Giderleri
ÖZSERMAYE KARLILIĞI ORANI:
İşletmelerin özsermaye karlılığını göstermektedir.
Net Dönem Karı / Özsermaye
AKTİF KARLILIK ORANI:
Aktiflerde yapılan yatırımın net karlılığını göstermektedir. Karlılık, finansmanın yabancı veya özkaynaklarla yapılmış olmasına göre ayrıca değerlendirilmektedir.
Net Dönem Karı / Aktif Toplamı
BÜRÜT KAR MARJI ORANI:
İşletmenin satışlarnın brüt karlılığını göstermektedir.
Brüt Satış Karı / Net Satışlar
NET KAR MARJI ORANI:
İşletmenin satışlarının vergi sonrası kara göre karlılığını ölçmektedir. Net Dönem Karı / Net Satışlar
HAZİNE BONOSU VE BİR YILLIK DEVLET TAHVİLLERİ DÜZ GETİRİ FORMÜLÜ:
Nominal Değer / 1+((Vadeye Kalan/365)*Faiz Oranı)
HAZİNE BONOSU VE BİR YILLIK DEVLET TAHVİLLERİ BİLEŞİK GETİRİ FORMÜLÜ:
Nominal Değer / (1+Yıllık Bileşik Getiri Oranı)^(Vadeye Kalan Gün Sayısı/365
6 Mayıs 2007 Pazar
Burçlara göre sigara bırakma yöntemleri
KOÇ BURCU
Kendini beğenen ve üstün gören Koç burcuna bu özelliği ile yaklaşırsanız inadı sayesinde onu sigaradan uzaklaştırabilirsiniz...
Sporda başarılı olur ve vücudu sağlamdır. Bu yüzden onu spora yönlendirerek bu kötü alışkanlıklarından kısa zamanda uzaklaştırabilirsiniz.
Hastalığı hiç sevmez. Hastalığını gizler. Vücudunun sağlamlığına ve temizliğine çok özen gösteren koç
burcununun bu özelliğini de ona karşı çevirerek kullanabilirsiniz. Dişlerinin sarardığını ve kötü koktuğunu söyleyerek onu sigaradan soğutabilirsiniz...
Başkalarından emir almaya tahammül edemez. Bağımsızlık onun için önemlidir. Bu yüzden Koça diretmeye dayalı emirlerden çok ona telkinler vererek ve onu sakinleştirerek sigarayı bıraktırabilirsiniz...
BOĞA BURCU
İştahlıdır. Hayatın güzel ve lezzetli olan herşeyine karşı iştahı vardır. Bu yüzden sigaradan bir kez hoşlanırsa ondan bir daha ayrılması zor olur. Fakat, ona sigaradan daha iyi alternatifler sunabilirseniz pek de zorlanmadan sigarayı yeni keşiflerine terk edebilir...
Sağlam ve sıhhatlidir, ama hastalandığı zaman direnci kaybolur. Doktorlara güveni azdır. Hastalık konusunda etrafındakilerin ve kendi bilgililerine daha fazla güvenir.Bu yüzden geçirdiği hastalıkların büyük ölçüde sigaraya bağlı olduğunu söyleyerek onu kandırabilirsiniz.
Çocukları çok severler.Ve onlar için büyük özen gösterirler.Bu yüzden onların yanında sigara içmemesini kolaylıkla sağlayabilirsiniz. Bir boğaya sigarayı bıraktırmanın en iyi yolu onu bir çocuk sahibi yapmaktır.
Çekingen, sakin ve huzurludurlar.Bu huzurunun yanında devamlı konuşarak ya da dikkatini dağıtarak bölünmesinden nefret eder. Bu yüzden ona sigara konusunda ardı arkası bitmeyen şikayetlerde bulunmanız işe yarayabilir....
İKİZLER BURCU
Onlara sigaranın temizliği ve sağlığı nasıl olumsuz etkileyeceğini anlatın yeter.. Hemen gaza gelip bırakabilirler böylece sizde amacınıza ulaşmış olursunuz..
YENGEÇ BURCU
Herşeyden önce terbiyeli ve naziktir.,
Senli benli olmaktan hoşlanmaz. Çünkü kolay kolay güvenemez. Daima kafasında bazı şüpheler vardır. Bu yüzden ona yaklaşırken çok dikkatli olmanız gerekmektedir. Yengeç Burcu'na sigarayı bırakması konusunda vereceğiniz telkinlerden önce onun güvenebileceği bir dostu olmaya özen göstermelisiniz. Böylece sizin sözlerinizi kolaylıkla kabullenebilir ve sigarayı kısa zamanda terk edebilir.
Yuvasına ve ailesine düşkün olan bu burcun temsilcileri ilk olarak sizi ailesiyle kıyaslayacaktır. Çünkü o ailesine çok bağlıdır. O ailesi gibi şefkatli, merhametli, yuvasına bağlı, ailesine bakan birisine kolaylıkla güvenebilir. Yengeç burcuna sigarayı bırakması konusunda yaklaşımlarda bulunmadan önce ailesiyle iyi geçinmeyi deneyebilirsiniz...
ASLAN BURCU
Gururu fazladır. Onun için bu burcun temsilcisinin gururunu okşamalısınız. Bu yönde vereceğiniz telkinlerle Aslan burcuna sigarayı bıraktırmakta başarılı olabilirsiniz.
Öfkesi yakıcıdır fakat onu çabuk sakinleştirebilirsiniz. Bu yüzden ona yaklaşırken istemediği bir şeyi zorla yaptırmayın. İşleri yavaş yavaş yoluna koyarak denemek daha kesin çözümler getirebilir. Sigarayı bıraktırma konusunda Aslan temsilcisine bulunabileceğiniz en büyük yardım gezip eğlenmeye olan düşkünlüğünü karşılamaktır. Böylece onu sigaradan uzak tutabilir ve başka alanlara çekebilirsiniz
BAŞAK BURCU
Temiz, tertipli, iyi niyetli ve bir o kadar da çekingen bir tiptir. Başak burcunun bu özelliklerinden faydalanarak onun sigaradan uzaklaşmasını sağlayabilirsiniz. Çekingenliği sayesinde etrafında fazla insan yoktur ve iyi ilişkiler kuramaz. Onunla sağlam bir dostluk kurabilirseniz rahatlıkla size güvenebilir ve sigaradan sizin söylemleriniz doğrultusunda uzaklaşabilir. Onu ailesi, bir yakını ve sevgilisi her zaman desteklemektedir. Başak burcu temsiicilerine bu özellikleri ile yaklaşmayı becerebilirseniz, örneğin ailesiyle iyi ilişkiler kurabilir ya da ona iyi bir sevgili olmayı başarabilirseniz, size güvenmesini sağlayabilirsiniz.
Havai tiplerden nefret eder. Bilgiye, kibarlığa, zerafete, nezakete önem verir.
Temizliğe çok düşkündür. O her şeyin pırıl pırıl olamsını ister. Hastalık korkusu vardır.Bahçeyi doğayı çok sever. Özellikle hastalık ve temizlik konusunda telkinlerde bulunmayı başarabilirseniz onu kolaylıkla sigaradan uzaklaştırabilirsiniz. Ayrıca sigarayı unutturabilmek için onu bahçe ve doğa konusundaki hobileri ile oyalayabilirsiniz....
TERAZİ BURCU
Zevkli, güzel olana düşkün, dürüst, dengeli, iyi niyetli, kibar, adil birisidir. Bu yüzden ona yaklaşımlarınızda kesinlikle kendiniz olun ve maske takmaktan kaçının. Böyle davrandığınız sürece onunla sıkı ilişkiler kurabilir ve kendinize güvenmesini sağlayabilirsiniz. Böylelikle sizin söyledikleriniz laflara kolaylıkla güvenebilir ve sigaradan bu sözlerle uzaklaşmasını sağlayabilirsiniz.
Dürüst ve adildir. Verdiği sözleri tutmaya da özellikle dikkat eder. Onun ağzından bir kere "Sigarayı bırakmak istiyorum" sözünü çıkartabilirseniz gerisi kolaydır. Fakat karşılık olarak da sizden aynı şeyi bekleyecektir. Bu yüzden her zaman ilk adımı siz atmalısınız ya da kendi yaptığı davranışa eş değer bir davranışta bulunmalısınız.
Fazla iştahlı değildir. Ama güzel, seçme yemekleri sever. Onu yemeklerle etkileyip sigaradan uzaklaştırmayı başarabilirsiniz. Fakat dikkat etmelisiniz, bir kez hata yaparsanız geri dönme ya da baştan başlama şansınız bir daha olmayabilir.Bakımsızlıktan çok sıkılır. Onun kılığı daima temiz, tiril tiril ütülü olduğu görülür. Sigaranın onu kötü kokuttuğu ya da üzerinde kötü bir imaj bıraktığını söylerseniz etkili olmayı başarabilirsiniz.
AKREP BURCU
O analizci kafası sayesinde karşısındaki insanı çabucak inceler ve anlar. Bu yüzden ona sigarayı bırakması konusunda telkinlerde bulunurken kesinlikle kandırmaya çalışmayın. Yoksa tüm gösterdiğniz çabalar boşuna çıkabilir...
Çoğunluğu içkiye düşkündür. Onlar hem yemeyi hem içmeyi severler. Onu sigaradan uzaklaştırırken önüne sigara yerine geçici bir süre olarak içkiyi ve kısa aralıklarla aperatif yiyecekleri sürebilirsiniz. Yalnız bunu yaparken süreyi iyi ayarlamanız gerekmektedir. Aksi takdirde alkolik bir şişman yaratabilirsiniz...
YAY BURCU
Neşeli, hareketli, canayakın, hayatı seven bir tiptir.
O merakı yüzünden pek çok konuya ilgi duyar ve dolayısıyla geniş bir bilgisi vardır. Ayrıca bu bilgi dağarcığını paylaşmaktan çok hoşlanır. Bu özelliği sayesinde onunla kolayca bir bağ kurabilirsiniz. Daha sonra bu bağı kullanarak onunla kolayca iletişime geçebilir ve etkileyebilirsiniz. Bundan sonrası ise tamamen sizin sigarayı bıraktırabilme konusundaki ikna kabiliyetinize kalmıştır.
Kısıtlanmaya gelmez. Kafaya önem verir. Fikirler, sözler her türlü konu onun için ilginçtir. Uzun konuşmaları sever ve saygı duyar.Bu uzun konuşmalar arasında sizin doğruluğuna inandığı fikirlerinizi alır ve hayatında uygulamaya geçirir. Bu özelliği sayesinde ona inanabileceği telkinlerde bulunabilir ve onu etkileyebilirsiniz. Bundan sonrası ise tamamiyle size kalmıştır. Sigara konusunda sürdürebileceği devamlılıkta size bağlıdır...
OĞLAK BURCU
Sebatlı, inatçı, çalışkan, medeni, neşeli, yükselmeyi arzu eden, kafalı ve güçlü bir tiptir. İçine kapanıktır ve hislerini belli etmez. Fakat size açılabilmesini sağlayabilirseniz, onu kolaylıkla etkileyebilir ve sözlerinize inandırabilirsiniz.
Hırslıdır. O çok genç yaştan itibaren yükselmeyi, başarıya erişmeyi hayal eder. Onun bu yükselme yolunda dumanın olmadığına inandırabilirseniz gerisi oldukça kolaylaşır.
Paranın onun için büyük önemi vardır. Ona "gözü parada" denilemez, fakat paranın gücünü, bununla neler elde edilebileceğini çok iyi bilir. Oğlak burcu temsilcilerinin önüne sigara konusunda iyi bir aylık ya da yıllık hesaplama çıkarırsanız bu parayı sigaraya vermekten çekinmesini sağlayabilirsiniz.
Evine, ailesine, yakınlarına düşkün ve törelerine de çok bağlıdır. Gelenekleri konusunda ona küçük uğraşlar edindirebilirsiniz. Böylece sigaradan biraz uzaklaşmasını ve boş vakitlerini doldurmasını sağlayabilirsiniz...
KOVA BURCU
Cazibeli olduklarından peşlerinde pek çok insan vardır. Fakat aradığı gerçek insan olmayı başarabilirseniz, onu avucunuzun içine kolaylıkla alabilir ve istediklerinizi kolaylıkla yaptırabilirsiniz.
Bilgiye önem verir. Onun için milyarlar değil, kültür önem taşır. Bu yüzden onunla bilginiz doğrultusunda faydalı sohbetlerde bulunabilirsiniz. Bu konuşmalar sırasında onu kolaylıkla etkileyebilir ve söylediklerinize inanmasını sağlayabilirsiniz. Böylelikle sigarayı kısa zamanda bırakabilir ve yerine yeni şeyler koymasını sağlayabilirsiniz.
Konuşmayı ve fikirlerini açıklayarak karşısındakine zevk vermeyi ister. Kendisini beğenir. Sezgileri çok kuvvetlidir. Bu yüzden yeterince dikkatli olmak zorundasınızdır. Onun telkinlerinizle sigaradan uzaklaşması yerine bir anda sizden uzaklaşmasını sağlayabilirsiniz...
BALIK BURCU
O başkalarına hiç benzemeyen, hislerinin esiri olabilen fakat kafasını fevkalade kullanmasını bilen bir tiptir.
Bu kişilikler her şeyden önce çift fikirlidir. Yani onun karar vermesi kolay değildir. En küçük işte de en önemli meselede de o kolay kolay karar veremez. Bu kararlarında büyük ölçüde yardıma ihtiyaç duyacaktır. Tam bu zamanda devreye girerek onu kendi fikirlerinizle etkileyebilir ve size saygı duymasını sağlayabilirsiniz. Bundan sonra işiniz tahmin ettiğinizden daha da kolaylaşacaktır. Zamanın doğruluğuna siz karar verin. Doğru zamanın geldiğini düşündüğünüz anda sigara konusunda konuşmalar başlayabilirsiniz.
Son derece hassas ve merhametlidir. Herkes bu huyunu bildiği için ondan yardım ister. Fakat aslında her zaman yardıma ihtiyacaı olan etrafındakiler değil kendisidir. Kararlar konusunda ihtiyaç duyduğu yardımlar aslında tüm hayatında da etkilidir. Bu yardımlar doğrultusunda onu kolaylıkla ikna edebilirsiniz.
Güzelliğe hayrandır. Hayatında daima güzellik olmalıdır. Seveceği bayan da güzel olacaktır. Belki siz dünyanın en güzeli değilsiniz fakat bu erkek sizi beğenip bağlandıktan sonra daha güzel biri olmadığına inanacaktır. Bu yüzden kendinize özen göstermeli ve onun fikirlerine saygı duymalısınız. Böylece onun düşlerinizde yerinizi almış olursunuz ve söylemleriniz artık onun için bir emirler zincirine dönüşmüş olur. Bundan sonrası sizin için oldukça kolay olacaktır. Zaman ilerledikçe de onun hafızasından kolaylıkla sigara sözcüğünü silebilirsiniz...
Kendini beğenen ve üstün gören Koç burcuna bu özelliği ile yaklaşırsanız inadı sayesinde onu sigaradan uzaklaştırabilirsiniz...
Sporda başarılı olur ve vücudu sağlamdır. Bu yüzden onu spora yönlendirerek bu kötü alışkanlıklarından kısa zamanda uzaklaştırabilirsiniz.
Hastalığı hiç sevmez. Hastalığını gizler. Vücudunun sağlamlığına ve temizliğine çok özen gösteren koç
burcununun bu özelliğini de ona karşı çevirerek kullanabilirsiniz. Dişlerinin sarardığını ve kötü koktuğunu söyleyerek onu sigaradan soğutabilirsiniz...
Başkalarından emir almaya tahammül edemez. Bağımsızlık onun için önemlidir. Bu yüzden Koça diretmeye dayalı emirlerden çok ona telkinler vererek ve onu sakinleştirerek sigarayı bıraktırabilirsiniz...
BOĞA BURCU
İştahlıdır. Hayatın güzel ve lezzetli olan herşeyine karşı iştahı vardır. Bu yüzden sigaradan bir kez hoşlanırsa ondan bir daha ayrılması zor olur. Fakat, ona sigaradan daha iyi alternatifler sunabilirseniz pek de zorlanmadan sigarayı yeni keşiflerine terk edebilir...
Sağlam ve sıhhatlidir, ama hastalandığı zaman direnci kaybolur. Doktorlara güveni azdır. Hastalık konusunda etrafındakilerin ve kendi bilgililerine daha fazla güvenir.Bu yüzden geçirdiği hastalıkların büyük ölçüde sigaraya bağlı olduğunu söyleyerek onu kandırabilirsiniz.
Çocukları çok severler.Ve onlar için büyük özen gösterirler.Bu yüzden onların yanında sigara içmemesini kolaylıkla sağlayabilirsiniz. Bir boğaya sigarayı bıraktırmanın en iyi yolu onu bir çocuk sahibi yapmaktır.
Çekingen, sakin ve huzurludurlar.Bu huzurunun yanında devamlı konuşarak ya da dikkatini dağıtarak bölünmesinden nefret eder. Bu yüzden ona sigara konusunda ardı arkası bitmeyen şikayetlerde bulunmanız işe yarayabilir....
İKİZLER BURCU
Onlara sigaranın temizliği ve sağlığı nasıl olumsuz etkileyeceğini anlatın yeter.. Hemen gaza gelip bırakabilirler böylece sizde amacınıza ulaşmış olursunuz..
YENGEÇ BURCU
Herşeyden önce terbiyeli ve naziktir.,
Senli benli olmaktan hoşlanmaz. Çünkü kolay kolay güvenemez. Daima kafasında bazı şüpheler vardır. Bu yüzden ona yaklaşırken çok dikkatli olmanız gerekmektedir. Yengeç Burcu'na sigarayı bırakması konusunda vereceğiniz telkinlerden önce onun güvenebileceği bir dostu olmaya özen göstermelisiniz. Böylece sizin sözlerinizi kolaylıkla kabullenebilir ve sigarayı kısa zamanda terk edebilir.
Yuvasına ve ailesine düşkün olan bu burcun temsilcileri ilk olarak sizi ailesiyle kıyaslayacaktır. Çünkü o ailesine çok bağlıdır. O ailesi gibi şefkatli, merhametli, yuvasına bağlı, ailesine bakan birisine kolaylıkla güvenebilir. Yengeç burcuna sigarayı bırakması konusunda yaklaşımlarda bulunmadan önce ailesiyle iyi geçinmeyi deneyebilirsiniz...
ASLAN BURCU
Gururu fazladır. Onun için bu burcun temsilcisinin gururunu okşamalısınız. Bu yönde vereceğiniz telkinlerle Aslan burcuna sigarayı bıraktırmakta başarılı olabilirsiniz.
Öfkesi yakıcıdır fakat onu çabuk sakinleştirebilirsiniz. Bu yüzden ona yaklaşırken istemediği bir şeyi zorla yaptırmayın. İşleri yavaş yavaş yoluna koyarak denemek daha kesin çözümler getirebilir. Sigarayı bıraktırma konusunda Aslan temsilcisine bulunabileceğiniz en büyük yardım gezip eğlenmeye olan düşkünlüğünü karşılamaktır. Böylece onu sigaradan uzak tutabilir ve başka alanlara çekebilirsiniz
BAŞAK BURCU
Temiz, tertipli, iyi niyetli ve bir o kadar da çekingen bir tiptir. Başak burcunun bu özelliklerinden faydalanarak onun sigaradan uzaklaşmasını sağlayabilirsiniz. Çekingenliği sayesinde etrafında fazla insan yoktur ve iyi ilişkiler kuramaz. Onunla sağlam bir dostluk kurabilirseniz rahatlıkla size güvenebilir ve sigaradan sizin söylemleriniz doğrultusunda uzaklaşabilir. Onu ailesi, bir yakını ve sevgilisi her zaman desteklemektedir. Başak burcu temsiicilerine bu özellikleri ile yaklaşmayı becerebilirseniz, örneğin ailesiyle iyi ilişkiler kurabilir ya da ona iyi bir sevgili olmayı başarabilirseniz, size güvenmesini sağlayabilirsiniz.
Havai tiplerden nefret eder. Bilgiye, kibarlığa, zerafete, nezakete önem verir.
Temizliğe çok düşkündür. O her şeyin pırıl pırıl olamsını ister. Hastalık korkusu vardır.Bahçeyi doğayı çok sever. Özellikle hastalık ve temizlik konusunda telkinlerde bulunmayı başarabilirseniz onu kolaylıkla sigaradan uzaklaştırabilirsiniz. Ayrıca sigarayı unutturabilmek için onu bahçe ve doğa konusundaki hobileri ile oyalayabilirsiniz....
TERAZİ BURCU
Zevkli, güzel olana düşkün, dürüst, dengeli, iyi niyetli, kibar, adil birisidir. Bu yüzden ona yaklaşımlarınızda kesinlikle kendiniz olun ve maske takmaktan kaçının. Böyle davrandığınız sürece onunla sıkı ilişkiler kurabilir ve kendinize güvenmesini sağlayabilirsiniz. Böylelikle sizin söyledikleriniz laflara kolaylıkla güvenebilir ve sigaradan bu sözlerle uzaklaşmasını sağlayabilirsiniz.
Dürüst ve adildir. Verdiği sözleri tutmaya da özellikle dikkat eder. Onun ağzından bir kere "Sigarayı bırakmak istiyorum" sözünü çıkartabilirseniz gerisi kolaydır. Fakat karşılık olarak da sizden aynı şeyi bekleyecektir. Bu yüzden her zaman ilk adımı siz atmalısınız ya da kendi yaptığı davranışa eş değer bir davranışta bulunmalısınız.
Fazla iştahlı değildir. Ama güzel, seçme yemekleri sever. Onu yemeklerle etkileyip sigaradan uzaklaştırmayı başarabilirsiniz. Fakat dikkat etmelisiniz, bir kez hata yaparsanız geri dönme ya da baştan başlama şansınız bir daha olmayabilir.Bakımsızlıktan çok sıkılır. Onun kılığı daima temiz, tiril tiril ütülü olduğu görülür. Sigaranın onu kötü kokuttuğu ya da üzerinde kötü bir imaj bıraktığını söylerseniz etkili olmayı başarabilirsiniz.
AKREP BURCU
O analizci kafası sayesinde karşısındaki insanı çabucak inceler ve anlar. Bu yüzden ona sigarayı bırakması konusunda telkinlerde bulunurken kesinlikle kandırmaya çalışmayın. Yoksa tüm gösterdiğniz çabalar boşuna çıkabilir...
Çoğunluğu içkiye düşkündür. Onlar hem yemeyi hem içmeyi severler. Onu sigaradan uzaklaştırırken önüne sigara yerine geçici bir süre olarak içkiyi ve kısa aralıklarla aperatif yiyecekleri sürebilirsiniz. Yalnız bunu yaparken süreyi iyi ayarlamanız gerekmektedir. Aksi takdirde alkolik bir şişman yaratabilirsiniz...
YAY BURCU
Neşeli, hareketli, canayakın, hayatı seven bir tiptir.
O merakı yüzünden pek çok konuya ilgi duyar ve dolayısıyla geniş bir bilgisi vardır. Ayrıca bu bilgi dağarcığını paylaşmaktan çok hoşlanır. Bu özelliği sayesinde onunla kolayca bir bağ kurabilirsiniz. Daha sonra bu bağı kullanarak onunla kolayca iletişime geçebilir ve etkileyebilirsiniz. Bundan sonrası ise tamamen sizin sigarayı bıraktırabilme konusundaki ikna kabiliyetinize kalmıştır.
Kısıtlanmaya gelmez. Kafaya önem verir. Fikirler, sözler her türlü konu onun için ilginçtir. Uzun konuşmaları sever ve saygı duyar.Bu uzun konuşmalar arasında sizin doğruluğuna inandığı fikirlerinizi alır ve hayatında uygulamaya geçirir. Bu özelliği sayesinde ona inanabileceği telkinlerde bulunabilir ve onu etkileyebilirsiniz. Bundan sonrası ise tamamiyle size kalmıştır. Sigara konusunda sürdürebileceği devamlılıkta size bağlıdır...
OĞLAK BURCU
Sebatlı, inatçı, çalışkan, medeni, neşeli, yükselmeyi arzu eden, kafalı ve güçlü bir tiptir. İçine kapanıktır ve hislerini belli etmez. Fakat size açılabilmesini sağlayabilirseniz, onu kolaylıkla etkileyebilir ve sözlerinize inandırabilirsiniz.
Hırslıdır. O çok genç yaştan itibaren yükselmeyi, başarıya erişmeyi hayal eder. Onun bu yükselme yolunda dumanın olmadığına inandırabilirseniz gerisi oldukça kolaylaşır.
Paranın onun için büyük önemi vardır. Ona "gözü parada" denilemez, fakat paranın gücünü, bununla neler elde edilebileceğini çok iyi bilir. Oğlak burcu temsilcilerinin önüne sigara konusunda iyi bir aylık ya da yıllık hesaplama çıkarırsanız bu parayı sigaraya vermekten çekinmesini sağlayabilirsiniz.
Evine, ailesine, yakınlarına düşkün ve törelerine de çok bağlıdır. Gelenekleri konusunda ona küçük uğraşlar edindirebilirsiniz. Böylece sigaradan biraz uzaklaşmasını ve boş vakitlerini doldurmasını sağlayabilirsiniz...
KOVA BURCU
Cazibeli olduklarından peşlerinde pek çok insan vardır. Fakat aradığı gerçek insan olmayı başarabilirseniz, onu avucunuzun içine kolaylıkla alabilir ve istediklerinizi kolaylıkla yaptırabilirsiniz.
Bilgiye önem verir. Onun için milyarlar değil, kültür önem taşır. Bu yüzden onunla bilginiz doğrultusunda faydalı sohbetlerde bulunabilirsiniz. Bu konuşmalar sırasında onu kolaylıkla etkileyebilir ve söylediklerinize inanmasını sağlayabilirsiniz. Böylelikle sigarayı kısa zamanda bırakabilir ve yerine yeni şeyler koymasını sağlayabilirsiniz.
Konuşmayı ve fikirlerini açıklayarak karşısındakine zevk vermeyi ister. Kendisini beğenir. Sezgileri çok kuvvetlidir. Bu yüzden yeterince dikkatli olmak zorundasınızdır. Onun telkinlerinizle sigaradan uzaklaşması yerine bir anda sizden uzaklaşmasını sağlayabilirsiniz...
BALIK BURCU
O başkalarına hiç benzemeyen, hislerinin esiri olabilen fakat kafasını fevkalade kullanmasını bilen bir tiptir.
Bu kişilikler her şeyden önce çift fikirlidir. Yani onun karar vermesi kolay değildir. En küçük işte de en önemli meselede de o kolay kolay karar veremez. Bu kararlarında büyük ölçüde yardıma ihtiyaç duyacaktır. Tam bu zamanda devreye girerek onu kendi fikirlerinizle etkileyebilir ve size saygı duymasını sağlayabilirsiniz. Bundan sonra işiniz tahmin ettiğinizden daha da kolaylaşacaktır. Zamanın doğruluğuna siz karar verin. Doğru zamanın geldiğini düşündüğünüz anda sigara konusunda konuşmalar başlayabilirsiniz.
Son derece hassas ve merhametlidir. Herkes bu huyunu bildiği için ondan yardım ister. Fakat aslında her zaman yardıma ihtiyacaı olan etrafındakiler değil kendisidir. Kararlar konusunda ihtiyaç duyduğu yardımlar aslında tüm hayatında da etkilidir. Bu yardımlar doğrultusunda onu kolaylıkla ikna edebilirsiniz.
Güzelliğe hayrandır. Hayatında daima güzellik olmalıdır. Seveceği bayan da güzel olacaktır. Belki siz dünyanın en güzeli değilsiniz fakat bu erkek sizi beğenip bağlandıktan sonra daha güzel biri olmadığına inanacaktır. Bu yüzden kendinize özen göstermeli ve onun fikirlerine saygı duymalısınız. Böylece onun düşlerinizde yerinizi almış olursunuz ve söylemleriniz artık onun için bir emirler zincirine dönüşmüş olur. Bundan sonrası sizin için oldukça kolay olacaktır. Zaman ilerledikçe de onun hafızasından kolaylıkla sigara sözcüğünü silebilirsiniz...
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)
